نیلوفر فرج پور - دانش آموخته دکتری رشته برنامه ریزی درسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
هادی پورشافعی - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران
محمد اکبری - دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه بیرجند، بیرجند، ایران

پژوهش حاضر با هدف شناسایی مولفه­های فرهنگ یادگیری دانش آموزان دوره اول ابتدایی و با استفاده از روش قوم نگاری انجام شد. محدوده پژوهش حاضر، مدارس ابتدایی دوره اول شهر داراب (استان فارس) در سال تحصیلی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ بود که با استفاده از روش نمونه گیری هدفمند، ۱۲ کلاس از ۶ مدرسه برای مشاهده و مصاحبه قوم نگارانه با معلمان و دانش­آموزان انتخاب شد. برای تجزیه و تحلیل داده­های حاصل از مشاهده مشارکتی و مصاحبه قوم نگارانه، از روش نظام­دار منسوب به استراوس و کوربین استفاده شد. بر اساس این رویکرد، داده­ها در سه سطح کدگذاری باز، محوری و گزینشی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. اعتبار کدهای تنظیم شده و صحت یافته­ها با استفاده از روش مرور همتایان و کنترل اعضا بررسی شد. پایایی کدگذاری­های انجام شده نیز با استفاده از روش توافق کدگذاران و ضریب کاپای کوهن ۸۸/۰ و ۸۶/۰ محاسبه شد. یافته­های پژوهش نشان داد که فرهنگ یادگیری دانش آموزان ابتدایی دارای ۶ مولفه «ارزشیابی، روابط و تعاملات، انگیزش تحصیلی، محیط یادگیری، رفتارهای آموزشی دانش­آموزان و مدیریت فعالیت­های یاددهی-یادگیری» است. به طور کلی طبق مشاهدات انجام شده در فرهنگ یادگیری دانش آموزان ابتدایی دوره اول، معلم محور و مرکز اصلی کلاس بوده و فرایندهای یاددهی-یادگیری را هدایت و کنترل می­کند.

دانش آموزان ابتدایی, زمینه فرهنگی, مولفه های فرهنگ یادگیری