جلیل عمادی - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد نجف آباد، نجف آباد، ایران
سید محمد کاظمی - استادیار، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران
مسعود نصری - استادیار، گروه مهندسی عمران، دانشکده فنی و مهندسی، واحد دولت آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، دولت آباد، ایران
سید شهاب عاملیان - استادیار، گروه مهندسی صنایع، دانشکده فنی و مهندسی، واحد شاهین شهر، دانشگاه آزاد اسلامی، شاهین شهر، ایران

افزایش شهرنشینی و به تبع آن تغییرات کاربری اراضی در محیط های شهری، موجب توسعه اراضی نفوذناپذیر در حوضه های شهری شده است. در نتیجه ریسک سیلاب در حوضه های شهری نسبت به حوضه های غیرشهری افزایش یافته است و موجب وارد شدن خسارات زیادی به زیرساخت های شهری شده است. از همین روی، استفاده از رویکردهایی که ضمن جلوگیری از اثرات مخرب تاثیرگذار بر محیط زیست شهری، حداکثر بهره وری را در طرح های مدیریت رواناب در مبدا فراهم کند، ضروری به نظر می رسد. بنابراین، در پژوهش حاضر، به تلفیق روش های سازه ای و غیرسازه ای مدیریت سیلاب و مقایسه فنی- اقتصادی این روش ها پرداخته شده است. از نرم افزار Bentley StormCAD به عنوان مدل هیدرولیکی طراحی روش های سازه ای و از رویکردهای نوین LID-BMP به عنوان روش های غیرسازه ای مدیریت رواناب های سطحی در محوطه دانشگاه آزاد نجف آباد استفاده شده است. رویکردهای نوین شامل شامل چاه جذبی، ترانشه نفوذ، باغچه ذخیره باران، حوضچه موقت خشک و آبراهه زیستی بوده اند. تحلیل نتایج و ارزیابی فنی- اقتصادی، بر اساس سناریوهای سازه ای، غیرسازه ای و رویکرد تلفیقی صورت گرفته است. نتایج بررسی هیدرولیکی شبکه نشان داده است که میانگین دبی در کل شبکه، lit/s ۳۷۰ است و کمترین میزان دبی، معادل lit/s ۱۰ است که امکان استفاده از روش های غیرسازه ای را توجیه پذیر نموده است. همچنین مقایسه روش ها نشان داده است که استفاده از رویکرد تلفیقی نسبت به رویکرد صرفا سازه ای موجب کاهش ۴۸٪ هزینه ها و ۹۰٪ رواناب در دوره بازگشت های ۲ تا ۱۰ ساله شده است. در دوره بازگشت ۵۰ و ۱۰۰ ساله نیز تا ۷۴٪ و ۵۹٪ از دبی رواناب سطحی را در نقاط خروجی حوضه کاهش داده است.

روش منطقی, زیرساخت های سبز, سیلاب شهری, شبیه سازی هیدرولیکی, محیط زیست شهری