سعید شجاعی برجوئی - Yazd University
حمیدرضا عظیم زاده - Yazd University
اصغر مصلح آرانی - Yazd University
محمدرضا کوچک زاده - General Office of Environmental Protection

مقدمه: سیستم تنفسی به عنوان یکی از مهمترین عضو بدن انسان، تحت تاثیر عوارض و پیامدهای نامطلوب بهداشتی ذرات معلق قرار دارد. این مطالعه با هدف تعیین میزان مواجهه شغلی کارگران با سیلیس کریستالی گرد و غبار قابل استنشاق و تعیین خطرات بهداشتی آن اجرا شده است.  روش بررسی: در این مطالعه تحلیلی-مقطعی نمونه­برداری در یک واحد صنعتی تولید خاک چینی بر اساس روش های استاندارد و شیوه های نمونه برداری فردی و محیطی انجام شد. سپس داده های به دست آمده در نرم افزار SPSS نسخه ۲۲ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. ارزیابی خطر مواجهه شغلی کارگران با سیلیس کریستالی بر اساس مدل پیشنهادی EPA انجام شد. نتایج: میانگین مواجهه کارگران با گرد و غبار قابل استنشاق و سیلیس کریستالی به ترتیب mg/m۳ ۳۴/۴۶±۱/۴ وmg/m۳ ۱۰/۵۷±۰/۰ اندازه گیری شد. متوسط غلظت محیطی ذرات قابل استنشاق  µg/m۳۷۱/۶۱۷۷ و گستره آن g/m۳µ ۷۰/۸۲۸۹- ۳۰/۴۰۸۸ بود. در کلیه گروه های شغلی ریسک ابتلا به بیماری های سرطانی کوچکتر از ۶-۱۰ به دست آمد. مقادیر HQ در اپراتور یک (۳۴/۵) و دو (۷۹/۴) دستگاه سنگ شکن، اپراتور بارگیری دستگاه سنگ شکن (۴۹/۸)، اپراتور درایر (۹۱/۱)، اپراتور دوغاب (۰۱/۳) و اپراتور فیلترپرس (۷۸/۱) بیش از حد مجاز بود. نتیجه گیری: میانگین غلظت گردوغبار قابل استنشاق و سیلیس کریستالی در این صنعت بیش از حد مجاز است. بر اساس نتایج ارزیابی ریسک، اولویت اقدامات کنترل جدی در راستای کاهش ریسک ابتلا به عوارض غیرسرطانی در گروه های شغلی سنگ شکن، درایر، دوغاب و فیلتر پرس لازم و ضروری است.

Occupational exposure, Crystalline silica, Inhalable dust, Health risk assessment, مواجهه شغلی, سیلیس کریستالی, گرد و غبار قابل استنشاق, ارزیابی مخاطرات بهداشتی