نعمت اله فاضلی - استاد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی

این روزها که جامعه ی ایران درگیر بحران کرونا شده، فرصت مناسبی است تا تامل جدی و انتقادی در زمین هی جایگاه شهرونداندولت و سیاست گذاری ها در فضای شهرها و مدیریت شهری داشته باشیم و به برخی پیامدهای اجتماعی و فرهنگی این موقعیتبیندیشیم. اگرچه هنوز برای تحلیل پیامدهای ماندگار این موقعیت کرونایی و ترومایی زود است، اما برخی وجوه نسبتا آشکار و در حال ظهور ناشی از این موقعیت در نحوه ی ایجاد چالش های حوزه ی شهری و مدیریت شهری قابل توضیح هستند. کتابی مشهور با نام «قوی سیاه»اثر نسیم نیکولاس طالب نویسنده ی لبنانی- آمریکایی و فیلسوف اقتصادی وجود دارد که میلیون ها نسخه از آن در سراسر دنیا به فروش رفته است. این نویسنده در این کتاب می گوید: «یاد بگیریم که درس واقعی را یاد بگیریم»، او به این موضوع اشاره می کند که ملت ها، دولت ها و حکمرانی ها از بحران ها و فاجعه ها به سختی درس می گیرند. او می گوید بعد از جنگ جهانی اول، فرانسوی ها برایجلوگیری از تجاوز آلمان به فرانسه تصمیم می گیرند بین مرز آلمان و فرانسه دیوار بکشند. اما در جنگ جهانی دوم، آلمان نازی دیوار رابه راحتی دور می زند و از آن عبور می کند و تمهید فرانسوی ها با شکست روبه رو می شود. او می گوید دلیل این که فرانسوی ها از جنگ جهانی اول درس نگرفتند، این بود که بخش عظیمی از آ نچه واقعیت جامعه را می ساخت، را در نظر نگرفتند. البته نه فقط فرانسوی ها،بلکه به این نکته اشاره می کند که آمریکائی ها هم از حادثه ی حمله ی ۱۱ سپتامبر در سال ۲۰۰۱ درس نگرفته اند. اما این درس ها چهچیزی هستند؟ درس واقعی چیست؟ آنچه که در این مقاله به آن می پردازم، بر پایه ی بخشی از آموزه های نیکولاس طالب است که برای فهم درس های واقعی پیرامون بحران کرونا در شهر، می توانیم از آن استفاده کنیم. مجموعه نکاتی که می تواند شیوه ی فهم ما رااز مفهوم شهر و مدیریت شهری در معنای عینی و ذهنی آن دگرگون کند.