سیدحسین ناظر کاخکی - بخش تحقیقات گیاهپزشکی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویجکشاورزی، مشهد، ایران.
حسین نجفی - بخش تحقیقات علفهای هرز، موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

به منظور بررسی امکان بهینه سازی کاربرد علف کش ها در مزارع دیم در نظام کشاورزی حفاظتی ، آزمایشی یک ساله در سال زراعی ۱۳۹۸-۱۳۹۹ در استان زنجان – صائین قلعه بر روی گیاه نخود اجرا شد. آزمایش در قالب کرت های خرد شده نواری با ۲۲ تیمار و ۴ تکرار انجام شد. تیمار عمودی شامل کاربرد علف کش ها و تیمار افقی شیوه اختلاط با خاک بود. علف کش های مصرفی شامل تریفلورالین ، متری بیوزین ، پندی متالین ، ایمازتاپیر، تریفلورالین + (فن مدیفام +دس -مدیفام + اتوفومزیت )، متری بیوزین + (فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفومزیت )، پندی متالین + (فن مدیفام + دس مدیفام + اتوفومزیت )، ایمازتاپیر+ (فن مدیفام +دس -مدیفام + اتوفومزیت )، اکسی فلورفن و شاهد بدون کاربرد علف کش بودند. در این تحقیق ۲۰ گونه علف هرز در مزارع نخود شناسایی شد. تمامی علف کش های مورد استفاده ، هیچ گونه اثر گیاه سوزی بر روی نخود نشان ندادند. کاربرد کولتیوار جهت اختلاط سموم خاک مصرف و سپس کاشت بذر توسط دستگاه بذرکار تاثیر بهتری در کنترل تراکم و ماده خشک علفهای هرز دارد. کاربرد کولتیوار پس از سم پاشی علف کش های متری بیوزین + (فن مدیفام +دس مدیفام + اتوفومزیت ) و ایمازتاپیر+ (فن مدیفام +دس مدیفام + اتوفومزیت ) و سپس کاشت نخود با دستگاه بذرکار بهترین تاثیر را در کاهش تراکم و ماده خشک علفهای هرز داشتند ولی به دلیل عدم تاثیر مناسب بر افزایش عملکرد نخود قابل توصیه نبوده و نیاز به بررسی های تکمیلی بیش تری دارند. کاربرد کولتیوار پس از سم پاشی علف کش پندی متالین + (فن مدیفام +دس مدیفام + اتوفومزیت )و تریفلورالین )+فن مدیفام +دس مدیفام + اتوفومزیت )، سپس کاشت نخود با دستگاه بذرکار بهترین تاثیر را در کاهش تراکم و ماده خشک علفهای هرز در دو مرحله نمونه برداری و همچنین افزایش عملکرد نخود را داشتند که می توان به عنوان روش مناسب کنترل علفهای هرز مزارع نخود دیم توصیه نمود. پس از تیمارهای فوق تیمار تریفلورالین به روش اختلاط همزمان با کاشت (۱(IBS نیز قابل توصیه است .

کشاورزی حفاظتی ، خاک ورزی ، عملکرد، علف هرز، نخود.