رضا پورآذر - دانشجوی دکتری دانشگاه فردوسی مشهد و عضو هیات علمی مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی اصفهان، ایران.
پرویز رضوانی مقدم - استاد دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
محمدحسن راشدمحصل - استاد دانشگاه فردوسی مشهد، ایران
اسکندر زند - استاد موسسه تحقیقات گیاهپزشکی کشور، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران.

به منظور تاثیر نظام های مختلف خاک ورزی و تناوب زراعی بر تراکم علفهای هرز چندساله در گندم ، آزمایش هایی به مدت سه سال ( طی سال های ۱۳۹۶-۱۳۹۳) در سه تکرار و ۵۴ تیمار به صورت کرت های نواری و در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در مرکز تحقیقات کشاورزی خوزستان به اجرا درآمد. تیمارهای اصلی آزمایش شامل نظام های مختلف خاک ورزی در سه سطح (متداول ، کم خاک ورزی و بی خاک ورزی ) و تیمارهای فرعی عبارت بودند از: تناوب های ۱- برنج -گندم ۲-ذرت -گندم ۳-کنجد-گندم ۴- ماش -گندم ۵-آیش –گندم . کشت محصولات ، نیمه تابستان و برداشت نیز در آبان انجام گرفت . در این محصولات هیچگونه علف کشی استفاده نشد تا اثر تیمارهای فوق بر کشت بعدی مشخص شود. پس از برداشت محصولات تابستانه ، کشت گندم در محل تیمارهای تابستانه و در اوایل آذر انجام و ۵۴ روز پس از اوایل پنجه زنی گندم تراکم علفهای هرز به تفکیک جنس و گونه شمارش شد. نتایج نشان داد که در روش بی خاک ورزی علفهای هرز چندساله روند افزایشی داشت در حالی که در روش مرسوم و کم خاک ورزی علفهای هرز کاهش یافتند. برهم کنش تناوب های زراعی و نظام های خاک ورزی در سال پایانی آزمایش ، به خصوص در اراضی که مستعد کشت برنج بودند، محصول گندم را بی نیاز از استفاده از علف کش نمود. نتایج سه ساله آزمایش نشان داد که تیمار تناوب برنج – گندم همراه خاک ورزی می توانند بانک بذرعلفهای هرز مهمی مانند قیاق و پیچک را در محصول گندم کاهش دهند.

نظام های خاک ورزی ، علفهای هرز، عمق بذر، کشاورزی حفاظتی .