احمد خلیلی
سیدعبدالهادی دانشپور
سیده ساناز عابدی

با وقوع انقلاب صنعتی، با گسترش شتابان شهرها و افزایش سرسام آور جمعیت از روستا به شهرها مشکلات و معضلاتی از جمله برهم خوردن نظام سلسله مراتبی، عدم تعادل در شهرها و مناطق و بروز نابسامانیها، افت شدید کیفیت محیطی و بروز نابرابری در توزیع ثروت و خدمات ایجاد شده است از جمله این مشکلات میتوان به تمرکز بیش از حد در برخی مناطق اشاره نمود. حل مسئله تمرکز به دلیل پیچیدگی و وجوه متعدد اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و فضایی، به یکباره امکان پذیر نیست اما با ارائه راهکارهای متعادل کننده میتوان به تدریج از شدت آن کاست. در ایران نیز با توجه به نظام شهرسازی متمرکز، تمرکززدایی به عنوان یک هدف گذاری کلان مورد توجه برنامه ریزان شهری و منطقه ای قرار گرفته است و سیاستهای راهبردی برای توسعه کشور در دستور کار قرار دادند. در این راستا، هدف از این مقاله سنجش وضعیت تمرکززدایی در ایران و ارائه الزاماتی در افق چشم انداز ۱۴۵۰ است.یافته ها حاکی از آن است برخلاف اتخاذ سیاست های تمرکززدایی در طول چند دهه همچنان ساختار کشور به سمت تمرکزگرایی سوق دارد که این نشان دهنده عدم برنامه ریزی اصولی و مدیریت بیش از حد متمرکز دولت میبا شد. بنابراین، میبایست الزاماتی را در ایران در پیش گرفت تا راهگشای معضلات و مشکلات مناطق کشور و تغییر در ساختار متمرکز کشور شود تا بتوان از تمرکز استانهای متمرکز بخصوص استان تهران کاست و با گسترش تمرکززدایی تعادل و توازن فضایی را در تمام پهنه سرزمین فراهم آورد.

تمرکززدایی، تعادل منطقه ای، شاخص تمرکززدایی، الزامات تمرکززدایی، ایران