فرحناز خرم آبادی - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقلیم شناسی شهری، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران
سید محمد حسینی - استادیار اقلیم شناسی، دانشگاه سیدجمال الدین اسدآبادی، اسدآباد، ایران
علی پناهی - استادیار گروه جغرافیا، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران
ناهید بافنده - دانش آموخته کارشناسی ارشد ژئومورفولوڗی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه

افزایش گرمایش جهانی به عنوان یکی از مسائل عمده جهانی در قرن حاضر مطرح است. به همین دلیل بررسی و ارزیابی روند آن برای انسان اهمیت دارد، از این رو شبیه­سازی این متغیر اقلیمی برای درک آینده بشر می­تواند راهگشا باشد. روش­های مختلفی برای شبیه­سازی و پیش­بینی امواج گرمایی وجود دارد که معتبرترین آن­ها استفاده از مدل­ گردش عمومی جو و GCM می­باشد. از جمله پرکاربردترین مدل­ها جهت ریز مقیاس کردن داده­های GCM، مدل آماری LARS-WG می­باشد. در تحقیق حاضر، میزان کارایی این مدل جهت ریز مقیاس نمایی امواج گرمایی در ایستگاه جلفا مورد ارزیابی قرار گرفت. برای نیل به این هدف از آماری روزانه­ی میانگین دمای بیشینه­ی بالای ۳۵ سانتی­گراد درجه در دوره آماری معین استفاده شده است. و همچنین برای پیش­بینی امواج گرمایی در سال­های آینده از داده­های دمای بیشینه­ی مدل­های (CESM-CAM، CMCC-CMS،CAN-ESM، MPI-ESM) تحت سناریو RCP۸.۵ برای دوره آتی ۲۰۲۲ تا ۲۰۶۵ انجام گرفت. دلیل انتخاب RCP۸.۵ به علت مطالعه تغییرات امواج گرمایی در بیش­ترین شرایط انتشار گازهای گلخانه­ای و گرمایش ناشی از آن­ها می­باشد. نتایج نشان داد امواج گرمایی در دوره­آتی (۲۰۱۱-۲۰۰۵) نسبت به دوره پایه دارای توزیع نرمال می­باشد؛ بنابراین این نتایج عملکرد بسیار خوب مدل LARS-WG را در شبیه­سازی امواج گرمایی نشان می­دهد. امواج گرمایی ایستگاه جلفا در دوره­های پایه (۱۹۹۰-۲۰۲۰)، دارای بی نظمی و تغییرپذیری شدید رخدادهای سالانه امواج گرمایی، حکایت از تغییرپذیری شدید میانگین دمای سالانه و تنوع عوامل تاثیرگذار بر دمای منطقه دارد. از طرفی دیگر بر اساس پیش­بینی مدل­های اقلیمی MPI-ESM،CESM-CAM و CMCC-CAM دمای امواج گرمای سالانه­ی که در دوره گرم به سوی گرمای بیشتر پیش می­روند.

ایستگاه جلفا, امواج گرمایی, گرمایش جهانی, GCM, LARS-WG