محمد مسافری - گروه بهداشت محیط -دانشگاه علوم پزشکی تبریز
محمد فهیمی نیا - گروه بهداشت محیط -دانشگاه علوم پزشکی قم
رامین نبی زاده - گروه مهندسی بهداشت محیط -دانشکده بهداشت دانشگاه علوم پزشکی تهران

توسعه روز افزون کارخانجات سنگبری از یک سو و استفاده گسترده از انواع سنگهای ساختمانی در امر ساخت و ساز در داخل کشور از سوی دیگر منجر به افزایش تولید رائدات حاصل از این کارخانجات گردیده که خود مدیریت صحیحی رااز نظر زیست محیطی طلب می نماید . با توجه به اهمیت موضوع در تحقیق حاضر وضعیت فعلی مدیرات این زائدات در استان قم بعنوان مطالعه موردی مورد تحقیق واقع شد. در انجام تحقیق 55 کارخانه سنگبری استان قم به عنوان نمونه با در نظر گرفتن محل استقرار آنها انتخاب و مورد بررسی قرار گرفت . محل دفع این زائدات نیز از نظر تاثیر به اجزا مختلف محیط زیست بررسی شد. بر اساس نتایج حاصل از تحقیق در استان قم در کل 186 واحد سنگبری فعال هست که تماما در اطراف شهر قم ( حداکثر تا شعاع 15 کیلومتری) و در چهار منطقه جاده کوه سفید ، جاده قدیم تهران - قم ، جائه کاشان و جاده قدیم اصفهان قرار دارند که زائدات و باطله های خود را در 4 جایگاه دفع می کنند .این کارخانه ها از نظر دارا بودن دستگاه برش به دو دسته یک دستگاهی و دو دستگاهی تقسیم می شوند که تعداد 151 واحد یک دستگاهی و 35 واحد دو دستگاهی می باشند . بیشترین فراوانی کارخانجات در جاده کاشان و به تعداد کل 77 واحد می باشد . بطور متوسط حدود 50% کل بلوکهای سنگ وارده به کارخانه به صورت باطله درآمده و از کاخانه دفع میشود. کارخانجان سنگبری دارای دو دستگاه برش بطور متوسط در سال 400 تن زائدات تولید می کنند و کارخانجات سنگبری دارای 2 دستگاه برش بطور متوسط د رسال 600 تن زائدات تولید می کنند . مقدار کل سالیانه زائدات تولید شده 81400 تن برآورد می شود. در مجموع مدیریت برنامه ریزی شده ای در خصوص دفع صحیح زائدات سنگبری در محلهای دفع وجود نداشته و لازم است در سطح کشور و بویژه در استان قم اقدامات جامعی از سوی متولیان امر از جمله شهرداری در جهت جمع آوری ، بازیافت و دفع صحیح این زائدات به عمل آید.

کارخانجات سنگبری، زائدات جامد ، استان قم ، دفع