محمد هادی امین ناجی - گروه علوم قرآن و حدیث و نهج البلاغه دانشکده علوم الهیات وعلوم اسلامی دانشگاه پیام نور
سید محمدمهدی جعفری - استاد بازنشسته دانشگاه شیراز
مژگان حامی - دانشگاه دکتری علوم و معارف نهج البلاغه ، دانشگاه پیام نور

نهج البلاغه شامل قالب های متفاوت گفتگو با خداوند است. توجه امام علی(علیهالسلام) به این مسئله، در بافت های گوناگون سخن، سبب شد تا عبارت تحمیدی امام در مواجهه با قاسطین به عنوان جامعه آماری برگزیده شود. عبارات تحمیدی نهجالبلاغه کنش هایگفتاری است که با روش تحلیلی- توصیفی و با استفاده از منابع کتابخانهای به بررسی آن پرداخته شد. در پژوهش مشخص شد که این کارگفتها نه تنها دربردارنده تعبیر یا خوانش عاطفی است، که با گذر از ساختار صوری عبارات، هریک از کارگفتها دارای تعابیر و خوانشهای متعدد است که گوینده از ساختارهای نهفته و پیچیده عبارات برای تبیین معانی و اقناع مخاطب بهره برده است. چارچوب نظری این مقاله نظریه کنش گفتاری جان سرل انتخاب شد. با کاربست این نظریه مشاهده شد کنشهای عاطفی، ترغیبی، اظهاری پربسامدترین کنشها در عبارات تحمیدی نهج البلاغه است.

تحمید, نهج البلاغه, قاسطین, کنش گفتاری, جان سرل( John Searle)