محمد بهزادپور - عضو هیئت علمی گروه معماری، واحد هشتگرد، دانشگاه آزاد اسلامی، هشتگرد، ایران
امید شکوه بین - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
سیدمحمدجواد غیاثی - دانشجوی کارشناسی معماری، دانشکده فنی و حرفه ای، دانشگاه شهید بهشتی، کرج، ایران

با گسترش روزافزون صنعت ساختمان سازی و بی توجهی و نپرداختن بر اصول مبتنی بر معماری سنتی ایران، یکی از لازم های مهم، اکتشاف در بخش های مختلف معماری سنتی می باشد. در این میان عناوین متعددی برای تحلیل و بررسی وجود دارد، که میتوان به حیاط مرکزی، ایوان، سرداب و... اشاره داشت. یکی از مهم ترین آن ها حیاط مرکزی می باشد که در مناطق مختلفی از جمله فلات مرکزی ایران فراوانی زیادی داشته است. با وجود آنکه نقش پدیده های جغرافیایی و محیطی در شکل گیری فضای باز یا حیاط خانه ها آشکار است، اما می توان عوامل فرهنگی را به عنوان عوامل اصلی شکل دهنده انواع حیاط بخصوص حیاط مرکزی را در خانه های سنتی نام برد. این نوع طراحی با ساختار درونگرا و مرکزی خود علاوه بر جلوگیری از آسیب های ناشی از عوامل جغرافیایی و محیطی، بواسطه وجود فضای مشترک و ایجاد ارتباطات میان خانواده ها تاثیرات فراوانی در فرهنگ مردم مناطق مختلف ایجاد کرده است. امروزه با حذف و عدم جایگزینی الگوی مناسب برای حیاط مرکزی صدمات و ضایعات آشکار و پنهان بی شماری بر پیکره جامعه معماری وارد شده است، اما هنوز میتوان با بررسی ساختار حیاط مرکزی در معماری سنتی و تلفیق آن با معماری مدرن و استفاده از مصالح جدید به حفظ فرهنگ و پیوستگی خانواده کمک کرد.

حیاط مرکزی، فرهنگ، پیوستگی خانواده، عوامل جغرافیایی