سمیه سادات میری لواسانی - استادیار، دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه پیام نور، تهران(نویسنده مسئول)
حاتم صادقی زیازی - استادیار، گروه حقوق، دانشکده الهیات و معارف اسلامی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
علی صادقی - ، دانشجوی دکتری حقوق بین الملل، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد دبی
مهدی علیزاده - دانش آموخته دکتری حقوق بین الملل، دانشگاه شهید بهشتی

پس از جنگ جهانی دوم، موافقت نامه عمومی تعرفه و تجارت (گات)، برای اولین بار، تلاش نمود که تجارت آزاد را به صورت کاهش تعرفه ها بین اعضا دنبال نماید. درکنار این موضوع، تلاش شد با رویه های مخرب تجارت از قبیل یارانه ها، دامپینگ و افزایش بی رویه تعرفه ها مقابله و برای آنها چاره اندیشی شود. در سال ۱۹۹۴، سازمان تجارت جهانی به عنوان فراگیرترین سازمان در حوزه تجارت بین المللی درچهارچوب ملل متحد تاسیس و جانشین گات گردید. این سازمان که گسترش تجارت آزاد برمبنای نظام تقسیم کار را اصلی ترین هدف خود دانسته، اصول متعددی را مبنا قرارداده است که ازجمله این اصول، تضمین انصاف درعین آزادی در تجارت بین اعضاست. سازمان تجارت جهانی روند بنیان نهاده شده در گات بخصوص درجهت تضمین آزادی تجاری و انصاف در روابط تجارت آزاد را پی گرفته و آن را تکامل بخشیده است. پژوهش حاضر با مفروض دانستن لزوم حمایت از اعضا و رعایت انصاف در روابط تجارت آزاد و جلوگیری از رقابتهای مخرب، تلاش نموده راهکارهای ارایه شده در اسناد و رویه رکن حل وفصل اختلاف سازمان تجارت جهانی را درجهت جبران خساراتی که از ناحیه رقابتهای غیرمنصفانه به اعضا وارد می شود، استخراج نماید و به این نتیجه می رسد که مقررات و رویه سازمان، به ترتیب در رابطه بین واردات و اقدامات حفاظتی، دامپینگ و اقدامات ضددامپینگ و یارانه ها و اقدامات جبرانی، تعادل قابل قبولی برقرار نموده است.

اقدامات حفاظتی, دامپینگ, رکن حل وفصل اختلاف, سازمان تجارت جهانی, یارانه