امیر محمد بخشی مقدم - کارشناس ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی، گروه جغرافیا، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
سمیرا محمودی - استادیار گروه جغرافیا، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.
علی حاجی نژاد - دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه گیلان، رشت، ایران.

فرایند یکپارچه سازی در کشورهای کمترتوسعه یافته و یا درحال توسعه به لحاظ وضعیت جغرافیایی، میزان رشد اقتصادی، همچنین به دلیل بالا بودن میزان جمعیت روستایی، محرومیت، فقر شدید، بیکاری و تورم (که از مشترکات این کشورها است)، ضرورتی انکارناپذیر به نظر می رسد. با توجه به این مهم، هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و تحلیل عوامل موثر بر موفقیت طرح یکپارچه سازی اراضی کشاورزی با تاکید بر تجارب جهانی است. روش انجام تحقیق به صورت توصیفی - تحلیلی و از نوع کاربردی می باشد. روش گردآوری اطلاعات، کتابخانه ای و پیمایشی (مشاهده و پرسشنامه - کشاورزان و کارشناسان) است. محدوده مورد مطالعه در این پژوهش شامل ۱۱ روستا از مجموع ۳۵ روستای دهستان چوبر که طرح یکپارچه سازی اراضی در آن ها اجرا شده است، می­باشد. تعداد خانوارهای دهستان چوبر که مشمول طرح یکپارچه سازی اراضی شده اند، ۱۱۳۷ بوده است که تعداد ۲۸۵ نفر از بهره برداران با روش مورگان انتخاب شدند. از سوی دیگر، به منظور نظرسنجی از کارشناسان، تعداد ۱۳ نفر از کارشناسان جهاد کشاورزی و ۷ نفر اساتید دانشگاه به عنوان جامعه آماری انتخاب شدند. یافته­های تحقیق با استفاده از روش تحلیل عاملی تاییدی نشان داد، براساس به هم­پیوستگی و تلفیق شاخص­ها، ۳ عامل موثر در اجرای طرح یکپارچه سازی اراضی و موفقیت آن مشخص شدند که به صورت زیر نام گذاری شدند: ۱- عامل فناوری­های نوین کشاورزی با وزن عاملی ۷/۱؛ ۲- دومین عامل تاثیرگذار شامل شاخص­های بهره­وری و اشتغال و عامل زیربنایی بوده که عامل مدیریت و بهره­وری را با وزن عاملی ۶۶/۱ تشکیل می­دهد؛ ۳- سومین عامل تاثیرگذار از دیدگاه کارشناسان، عامل مکانیزاسیون با بار عاملی ۴۶۴/۱ می­باشد که از شاخص­های به کارگیری ماشین­آلات و سهولت دسترسی به ماشین­آلات و نیروی کار به دست آمده است. لازم به ذکر است با توجه به عوامل ذکر شده، میزان موفقیت اجرای طرح یکپارچه ­سازی اراضی کشاورزی در دهستان چوبر از حد متوسط بالاتر بوده است. 

طرح یکپارچه سازی, موفقیت, عوامل موثر, مناطق روستایی, شهرستان شفت