مریم نیاکان - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
اعظم احمدی - گروه زیست شناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان
عباسعلی نوری نیا - مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان گلستان

ترکیبات آللوشیمیایی علاوه بر مهار رشد علف های هرز بر گیاهان زراعی نیز اثرات نامطلوبی دارد که بایستی در تناوب های زراعی مورد توجه قرار گیرد. کلزا از جمله گیاهانی است که دارای توان دگر آسیبی می باشد که بخش وسیعی از مناطق شمالی کشور را به خود اختصاص داده است. سویا نیز از جمله گیاهان استراتژیک می باشد که پس از کلزا کشت شده و می تواند تحت تاثیر ترکیبات آزاد شده از بقایای کلزا قرار گیرد. در این پژوهش اثر غلظت های مختلف عصاره آبی کلزا (رقم هایولا ۴۰۱ ) شامل ۰ (شاهد) ، ۵ ،۱۰، ۱۵ و ۲۰ درصد بر رشد و برخی ترکیبات آلی موجود در ریشه و گرهک سویا (رقم گرگان ۳) ۵۰ روز پس از کاشت در شرایط گلدانی مورد مطالعه قرار گرفت تا چگونگی پاسخ بخش زیر زمینی این گیاه به ترکیبات آللوشیمیایی موجود در عصاره آبی کلزا مورد ارزیابی قرار گیرد. نتایج این تحقیق نشان داد که با افزایش غلظت عصاره کلزا وزن تر و خشک ریشه سویا تفاوت معنی داری نیافت، ولیکن وزن تر و خشک گرهک کاهش را طی نمود. همچنین با ازدیاد غلظت عصاره کلزا از میزان پرولین ریشه و گرهک و نیز پروتئین ریشه سویا کاسته و با افزایش غلظت عصاره بر میزان پروتئین گرهک سویا افزوده شد. همچنین ترکیبات فنلی ریشه سویا نیز همسو با افزایش غلظت عصاره کلزا افزایش یافت ولیکن از مقدار این ترکیبات در گرهک کاسته شد که این کاهش قابل ملاحظه بود.

پروتئین, پرولین, دگرآسیبی, ریشه, سویا, فنل, قند های محلول, کلزا, گرهک