مرتضی عالیقدری - استادیار گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی
صادق حضرتی - استادیار گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
هادی صادقی - عضو هیئت علمی گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اردبیل
سید احمد مختاری - عضو هیئت علمی گروه بهداشت محیط دانشگاه علوم پزشکی اردبیل

فرایند جمع آوری پسماندهای عادی تولیدی از منابع مختلف ( به خصوص منازل مسکونی ) از مهم ترین عناصر مدیریت پسماندها است و عملکرد نادرست در این خصوص علاوه بر صرف هزینه ، آلودگی محیط زیست و تهدید سلامتی جامعه را به همراه دارد . این مطالعه به منظور تعیین فرایند جمع آوری پسماندهای عادی از منطقه تحت پوشش پایگاه تحقیقات جمعیتی شهر اردبیل در سال 1388-1387 انجام گرفت. روش تحقیق: در این مطالعه توصیفی (مقطعی) که در منطقه جنوب شرقی شهر اردبیل ( دارای 4000 خانوار) با وضعیت اقتصادی و اجتماعی متوسط انجام گرفت. داده ها از طریق مشاهده وضع موجود فرایند جمع آوری پسماند عادی ، تکمیل پرسشنامه توسط 1200 خانوار (نمونه گیری به روش خوشه ای ) جمع آوری شد و با آنالیز داده ها ، آموزش مردم و متولیان مدیریت پسماند و مشاهده تغییرات حاصل از آن تکمیل گردید . یافته ها : وجود جایگاه های موقت در منطقه ، استفاده شهرداری از تجهیزات جمع آوری نامطلوب در امر جمع آوری و الودگی محیط زیست و عدم رعایت مسایل ایمنی توسط ماموران شهرداری از مهمتزین یافته های اولیه (مشاهدات) پژوهش بود. 91/43% منابع تولید پسماند عادی در منطقه منازل مسکونی بود. 50/72% خانوارها از سطل پلاستیکی ساده با کیسه زباله جهت ذخیره پسامد در محل تولید و گذاشتن آن در جلوی درب ( 84/34% خانوار) استفاده می کردند. 96% خانوارها از وجود پسماند ویژه در زباله های تولیدی بی اطلاع بودند. نارضایتی از عملکرد شهرداری (59%) و عدم اجرای طرح تفکیک پسماند در بین 81/89% خانوارها ، سایر نتایج مطالعه بود. شروع آزمایشی طرح تفکیک از مبدا ، رعایت بیشتر مسایل ایمنی توسط کارگران شهرداری ، تغییر در بعضی از رفتارهای مردم ( مکان گذاشتن زباله در بیرون از محل تولید و رعایت زمان مورد نظر شهرداری جهت جمع آوری پسماند) از نتایج آموزش مردم و مسئولین در این پژوهش بود. نتیجه گیری: فرایند جمع آوری پسماندهی عادی در منطقه مورد مطالعه از لحاظ بسیاری از شاخص ها مطلوب نمی باشد و نیاز به تغییرات اساسی در زمینه های علمی ، فرهنگی و زیست محیطی دارد.

پسماند عادی ، جمع آوری ، اردبیل