محمد مهدی واحدی لنگرودی - استاد یار دانشگاه تربیت مدرس
مهدی قادری - کارشناس ارشد زبانشناسی همگانی، دانشگاه تربیت مدرس

ساخت موضوعی به فهرست موضوع های یک محمول اطلاق می شود. مثلا، فعل «خورد» دو موضوع و فعل «داد» سه موضوع در ساخت موضوعی خود دارد. معمولا ساخت موضوعی افعال پس از افزوده شدن یک وند اشتقاقی به آنها تغییر می کند، به گونه ای که ساخت موضوعی مشتق حاصله با ساخت موضوعی کلمه پایه متفاوت است. در مقاله حاضر، ساخت موضوعی مشتقات فعلی زبان فارسی و تاثیر وند افزایی بر ساخت موضوعی کلمه پایه را مطالعه می کنیم. چارچوب نظری این مقاله نظریه لیبر است که ساخت موضوعی هر کلمه را فرافکنی از ساختار معنایی واژگانی آن می داند و معتقد است که، برای مطالعه ساخت موضوعی هر کلمه یا تغییرات وارده بر آن، باید ساختار معنایی واژگانی آن را مطالعه کرد. ما نیز تاثیر وندافزایی بر ساخت موضوعی کلمه پایه را از طریق بررسی تاثیر آن بر ساختار معنایی واژگانی آن کلمه مطالعه می کنیم و نشان می دهیم که فقط وندهایی ساخت موضوعی کلمه پایه را تغییر می دهند که در ساختار معنایی واژگانی آن کلمه تغییری ایجاد کرده باشند.

ساخت موضوعی, ساختار معنایی واژگانی, موضوع, اشتقاق