تورج کریمی - دانشیار گروه مدیریت صنعتی و فناوری اطلاعات، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، ایران
آصف کریمی - دانشیار گروه مدیریت کسب و کار، دانشکدگان فارابی، دانشگاه تهران، ایران

تعزیه یادآور جدال اهورامزدا و اهریمن در اساطیر ایران باستان است که به شکل موافق خوان و مخالف خوان تبلور یافته است. گوشه ها و فقره های تزئینی در تعزیه، ساختار «قصه در قصه» ادبیات کهن ایران را تداعی می کند که باعث به تعویق افتادن پایان آشنای داستان اصلی می شود. یکی از مجالسی که در آن گوشه های مختلفی روایت می شود مجلس «ابراهیم خلیل الله» است. در این مجلس، داستان اصلی برای تماشاگر کاملا آشنا بوده و به همین دلیل گوشه هایی مستقل به تعزیه اضافه شده است تا از این طریق، مضامین اخلاقی و اجتماعی به مخاطب ارائه شود. در این مقاله، سعی شده تا مولفه های سرمایه اجتماعی از طریق تحلیل یکی از گوشه های اصلی تعزیه «ابراهیم خلیل الله» تبیین شود و علاوه برآن، نتایج حاصل از بررسی و استنتاج ابعاد سرمایه اجتماعی در چهار مجلس دیگر، به شکل خلاصه ارائه گردیده است. نتایج حاصل از این تحقیق نشان می دهد که می توان بسیاری از مفاهیم جدید در حوزه علوم اجتماعی نظیر سرمایه اجتماعی، حقوق شهروندی، امنیت اجتماعی، بزهکاری و نظایر آن را در آیین های مذهبی از جمله تعزیه استنتاج نمود.

سرمایه اجتماعی، تعزیه، شبیه خوانی، نمایش، مشارکت