ناصر امانی فر - استادیار بخش تحقیقات گیاه پزشکی؛ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد؛
معصومه قدیریان - دانش اموخته ی کارشناسی ارشد گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی شیراز
فرود صالحی - استادیار بخش تحقیقات زراعی و باغی؛ مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی چهارمحال و بختیاری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، شهرکرد؛

پوسیدگی فوزاریومی ریشه لوبیا، ناشی از (Fsp) Fusarium solani f. sp. phaseoli، یکی از بیماری های مهم لوبیا در ایران است. در این بررسی مقاومت ۱۳ رقم تجاری و ژنوتیپ در سه نوع لوبیا سفید، چیتی و قرمز نسبت به Fsp در شرایط گلخانه ارزیابی شد. پژوهش در شرایط بدون تنش کم آبی و اعمال تنش کم آبی به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. واکنش ارقام و ژنوتیپ ها بر اساس اندازه گیری شدت بیماری (نکروز روی ریشه) و برخی شاخص های رشدیگیاه ارزیابی شد. نتایج حاکی از تفاوت معنی دار در اجزاء عملکرد ارقام و ژنوتیپ های مختلف لوبیا و تاثیر Fsp بر شاخص های مورد بررسی بود. ارقام مورد آزمایش از نظر واکنش به Fsp در شرایط بدون تنش کم آبی به سه گروه زیر از نظر شدت بیماری و اجزاء عملکرد تقسیم شدند: ۱- آلودگی خفیف: ارقام صدری، ژنوتیپ جونقان، صیاد و کوشا، ۲- آلودگی متوسط: ارقام تلاش، درسا، غفار، ژنوتیپ لردگان، D۸۱۰۸۳ و اختر، ۳- آلودگی شدید: ارقام پاک، شکوفا و دانشکده. بیشترین حساسیت در ارقام مربوط به لوبیا سفید و کمترین حساسیت مربوط به ارقام لوبیا قرمز بود. لوبیا چیتی در حد وسط قرار داشت. در شرایط تنش کم آبی به جز ارقام صیاد و صدری که آلودگی متوسط نشان دادند در سایر ارقام آلودگی شدید تا مرگ بوته مشاهده شد. این نتایج حاکی از اثر تشدیدکنندگی و پیش آمودگی تنش کم آبی در بیماری زایی Fsp روی لوبیا است.

پوسیدگی ریشه, پیش آمودگی, تنش خشکی, لوبیا