غلام خداکرمیان - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
دوستمراد ظفری - گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

از خاک اطراف ریشه و غده های سیب زمینی مناطق همدان، دماوند و قصرشیرین نمونهبرداری شد. از این نمونه ها روی محیط کشت pseudomonas agar F، ۹۶ استرین باکتری جنس سودوموناس فلورسنت کننده جدا شد. بر اساس فعالیت آنتاگونیستی استرین های سودوموناس فلورسنت جدا شده روی محیط کشت فوق علیه Pectobacterium carotovorum عامل پوسیدگی نرم سیب زمینی، تعداد ۴۰ استرین نماینده گروه های عمده آنتاگونیستی انتخاب و ویژگی های فنوتیپی آن ها تعیین شد. نتایج بررسی های فنوتیپی نشان داد که استرین های نماینده به سه گونه Pseudomonas aeruginosa، P. putida و بیووارهای دو، سه و پنج P. fluorescens وابسته هستند. ارزیابی توانایی بیوکنترل تعداد ۲۰ نماینده از استرین ها علیهPectobacterium carotovorum  عامل بیماری پوسیدگی سیب زمینی در شرایط آزمایشگاه نشان داد که عمده این استرین ها قادر به بازدارندگی از رشد باکتری یاد شده بوده و در سطح یک درصد دارای تفاوت معنی دار هستند. بر اساس بررسی های آزمایشگاهی شش استرین نماینده انتخاب شد. از این استرین ها در آب مقطر سوسپانسیون تهیه و جذب نوری آن ها به ۱/۰ رسانده شد. سپس سوسپانسیون باکتری ها به ترتیب هزار (غلظت I) و ده هزار بار (غلظت II) رقیق شد. غده های سیب زمینی توسط سوسپانسیون های تهیه شده آغشته و در خاک آلوده به باکتری P. carotovorum در شرایط مزرعه کاشته شدند. آزمایش در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. نتایج نشان داد که استرین های مورد بررسی از نظر توانایی کنترل باکتری P. carotovorum عامل بیماری پوسیدگی سیب زمینی دارای تفاوت معنیدار بوده و توانستند میزان بیماری را بین ۵/۲ تا ۷۵/۳۸ درصد کاهش دهند. بین دو غلظت به کار رفته استرین های باکتری های آنتاگونیست از نظر میزان بازداری از بیماری تفاوت معنیداری مشاهده نشد.

Pseudomonas fluorescens, P. putida, P. aeruginosa, پوسیدگی نرم سیب زمینی, کنترل بیولوژیک, Pectobacterium carotovorum