مژگان ندری - university of Maragheh
اصغر ابراهیم زاده - university of Maragheh
سید مرتضی زاهدی - university of Maragheh

استفاده از دمای پایین یک روش موثر برای حفظ کیفیت خیار در طول دوره پس از برداشت است، اما با توجه به حساسیت میوه خیار به صدمه سرمازدگی، استفاده از فنون مناسب برای کنترل سرمازدگی می تواند روشی موثر باشد. به همین منظور، مطالعه به کارگیری ملاتونین در کنترل آسیب سرمازدگی در محصول خیار، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح به طور کامل تصادفی در سه تکرار انجام شد. فاکتورهای آزمایش شامل زمان های مختلف انبارمانی (شاهد یا روز برداشت، ۴، ۸ و ۱۲ روز پس از برداشت) و غلظت های مختلف ملاتونین (صفر، ۱، ۱۰ و ۱۰۰ میکرومولار) بود. برخی از ویژگی های زیست شیمیایی و فیزیولوژیکی شامل فعالیت آنزیم فنیل آلانین آمونیالیاز، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی (کاتالاز، سوپراکسیددیسموتاز، آسکوربات پراکسیداز و لیپوکسی ژناز)، مالون دی آلدهید، محتوای فنول، پروتئین کل، نشت الکترولیت ها، مواد جامد محلول کل و سفتی میوه اندازه گیری شد. نتایج نشان داد در هر غلظت از ملاتونین با افزایش زمان نگهداری تا ۸ روز محتوای فنول و فعالیت آنزیم کاتالاز و لیپوکسی ژناز روندی افزایشی و پس از آن کاهشی داشت. در سوپراکسیددیسموتاز و پروتئین کل، این افزایش تا روز چهارم انبارمانی بود و پس از آن روندی کاهشی نشان داد. همچنین، در هر کدام از سطوح ملاتونین با افزایش زمان انبارداری تا زمان ۱۲ روز، میزان مالون دی آلدهید و نشت الکترولیت روندی افزایشی نشان دادند، اما سفتی میوه دارای روندی کاهش بود. درصد مواد جامد محلول نیز در هر سطح از ملاتونین با افزایش زمان انبارمانی کاهش داشت که این کاهش در تیمار شاهد مشهودتر بود. همچنین، در هر غلظت از ملاتونین با افزایش زمان نگهداری تا ۱۲ روز، فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانی و سفتی میوه کاهش داشت. به طور کلی، نتایج نشان داد تیمار ملاتونین به ویژه در غلظت ۱۰۰ میکرومولار توانست باعث کاهش صدمه سرما شود و کیفیت میوه های خیار را در طول انبار سرد حفظ نماید.

Storage, Chilling stress, Cucumber fruit, Antioxidant enzymes, dipping, Electrolyte leakage, انبارمانی, تنش سرمایی, خیار, آنزیم های آنتی اکسیدانی, غوطه وری, نشت الکترولیت ها