سید امیررضا طاهائی - دانشجو دکترای زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین، پیشوا
محمد نصری - دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین، پیشوا
علی سلیمانی - دانشیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان
فرشاد قوشچی - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین، پیشوا
میثم اویسی - استادیار گروه زراعت، دانشکده کشاورزی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد ورامین، پیشوا

ابداع و استفاده از روش هایی که موجب افزایش مقاومت محصول در شرایط تنش خشکی می گردد، حائز اهمیت فراوان است. به منظور بررسی اثر محلول پاشی تنظیم کننده های رشد و اسیدآمینه پرولین بر عملکرد و اجزاء عملکرد و بیان ژن Rab-۱۷ (از گروه۲ LEA)، در ذرت سینگل­کراس ۷۰۴، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در سال های ۱۳۹۴ و ۱۳۹۵ در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان (اصفهان) اجرا گردید. سه تیمار آبیاری پس از ۷۰ (شاهد)، ۹۰ و ۱۰۰ میلی متر تبخیر از سطح تشت تبخیر استاندارد کلاس A به عنوان عامل اصلی و محلول پاشی ۵ تیمار بنزیل آدنین (BA۶) جیبرلیک اسید (GA(۳+۷، پرولین، (BA۶+GA(۳+۷+ پرولین و محلول پاشی آب خالص به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. عملکرد علوفه و بلال، میزان پرولین، شاخص سطح برگ، محتوای رطوبت نسبی و میزان بیان ژن Rab-۱۷ به عنوان یک ژن القا شونده در شرایط تنش خشکی بررسی گردید. بر اساس نتایج تجزیه واریانس مرکب، اثر تنش خشکی و محلول پاشی بر عملکرد علوفه و بلال، میزان پرولین و شاخص سطح برگ معنی دار بود. همچنین اثر تنش خشکی بر محتوای رطوبت نسبی و بیان ژن Rab-۱۷ در سطح احتمال ۱% معنی دار گردید. بر طبق نتایج مقایسه میانگین، تنش خشکی موجب کاهش عملکرد علوفه و بلال، شاخص سطح برگ و محتوای رطوبت نسبی و افزایش پرولین گردید. بیشترین عملکرد علوفه مربوط به شرایط تیمار شاهد بود که با تنش ملایم و شدید تفاوت معنی دار داشت. تیمارهای تنظیم کننده های رشد و پرولین در شرایط تنش خشکی موجب کاهش اثرات نامطلوب تنش بر عملکرد علوفه و بلال، شاخص سطح برگ و محتوای رطوبت نسبی گردیدند طبق نتایج حاصل از این پژوهش محلول پاشی اسیدآمینه پرولین و تنظیم کننده های رشد می توانند از طریق بهبود پاسخ های فیزیولوژیکی و ژنتیک گیاه موجب بهبود رشد و محصول ذرت در شرایط تنش خشکی شوند.

بیان ژن, شاخص سطح برگ, عملکرد بلال, عملکرد علوفه, محتوای رطوبت نسبی