حسین حسنقلی پور - دانشجوی دکتری، گروه مهندسی مالی، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
ابراهیم چیرانی - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
سید مظفر میربرگ کار - استادیار، گروه مدیریت، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.
سینا خردیار - استادیار، گروه حسابداری، دانشکده مدیریت و حسابداری، واحد رشت، دانشگاه آزاد اسلامی، رشت، ایران.

هدف: تاکنون ۶۲ نوع ریسک از حوادث فاجعه بار در جهان شناسایی شده که ۳۴ نوع آن در کشور به وقوع پیوسته است. استفاده از ظرفیت ابزارهای انتقال ریسک جایگزین، یکی از استراتژی های مدیریت ریسک قبل از وقوع حوادث فاجعه بار است که برای پوشش مالی توصیه شده است. بر این اساس، هدف از پژوهش حاضر، طراحی و ارائه چارچوب مدیریت ریسک حوادث فاجعه بار با استفاده از این ابزارهاست.روش: پژوهش حاضر بر اساس مراحل مرور نظام مند در یک دوره ۸ ماهه صورت پذیرفته است. پس از مشخص شدن موضوع مطالعه، سوال پژوهش تدوین و در ادامه، پروتکل پژوهش و مدل ذهنی مناسب طراحی و معیارهای ورود و خروج نیز تعیین شد. ابتدا ۱۱۲ مقاله انتخاب شد و پس از طبقه بندی، غربالگری و سنجش کیفیت آنها، در نهایت ۷۳ مقاله برای بررسی عمیق باقی ماند. از روش نمونه گیری غیرتصادفی قضاوتی و نیز گلوله برفی برای انجام ۱۸ مصاحبه تا حصول اقناع نظری استفاده شد. داده های به دست آمده طبقه بندی، کدگذاری و سنتز شدند.یافته ها: عوامل موثر بر چارچوب پیشنهادی در چهار گزاره اصلی ضرورت، زیرساخت اجرا، اندازه گیری ریسک و طراحی ابزارهای مالی مناسب طبقه بندی شد. هر گزاره تعدادی زیرمجموعه و کد را شامل می شود که در مجموع ۱۰ مقوله و ۴۱۵ کد مفهومی را تشکیل می دهد.نتیجه گیری: مدل شماتیک برای تبیین چارچوب مدیریت ریسک فاجعه بار در مرحله قبل از وقوع آن ارائه شد. با توجه به تنوع عوامل شناسایی شده، می توان نتیجه گرفت که این چارچوب مفهومی چندبعدی است که باید در فرایند اجرا در کانون توجه قرار گیرد.

ابزارهای انتقال ریسک جایگزین, اوراق حوادث فاجعه بار, تبدیل به اوراق بهادارسازی ریسک بیمه ای, ریسک حوادث فاجعه بار, صکوک بیمه ای