فائزه پورصادق - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، خوی، ایرا ن
علی امین خانی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوی، خوی، ایرا ن

در سال های اخیر استفاده از گیاهان دارویی در درمان بیماری ها و همچنین مبارزات بیولوژیکی با آفات به طور قابل ملاحظه ای افزایش یافته است. یکی از این گیاهان که در کشور ایران مورد استفاده زیادی دارد گیاه آویشن کوهی است. در این تحقیق ضمن بررسی ترکیبات شیمیایی و اثرات ضدباکتریایی، خاصیت دورکنندگی و حشره کشی اسانس آن نیز مورد مطالعه قرار گرفت. اسانس گیاه به روش تقطیر با آب و با استفاده از دستگاه کلونجر استخراج شد. روغن های حاصله دارای رنگ زرد و بویی تند و مقدار آن نسبت به وزن خشک گیاه % ۱/۶۴ بود. جداسازی و شناسایی ترکیبات شیمیایی با استفاده از دستگاه کروماتوگراف گازی و طیف سنج جرمی انجام گرفت. تعداد ۳۷ ترکیب در اسانس گیاه مورد شناسایی قرار گرفت؛ بطوریکه عمده ترین ترکیبات شناسایی شده شامل کارواکرول و تیمول بود. میزان دور کنندگی اسانس بر شپشک برنج در بالاترین غلظت ۲۵ میکرولیتر بر لیتر هوا، بیشترین مقدار را داشت. اثر کشندگی LC۹۰ و LC۵۰ گیاه درپروبیت آنالیز نیز محاسبه شد. اثر کشندگی در غلظت ۲۰ میکرولیتر بر لیتر هوا بیشترین زمان و در غلظت ۲۵ میکرولیتر بر لیتر هوا کمترین زمان را دارا بود. بیشترین اثر کشندگی در غلظت ۲۵ میکرولیتر بر لیتر هوا و در زمان ۷۲ ساعت ثبت گردید.

اسانس گیاهی، آویشن کوهی، ضدمیکروب، شپشک برنج، دورکنندگی حشرات، حشره-کشی