راحله صدیقی شرامین - دانشجوی کارشناسی ارشد، آموزش پزشکی، معاونت بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران
ناصر رهبری - گروه سلامت جمعیت وخانواده و مدارس، معاونت بهداشتی، دانشگاه علوم پزشکی تبریز، تبریز، ایران

مقدمه: اختلالات تکاملی یکی از مشکلات مهم بهداشت می باشد که باعث بروز مشکلات زیادی در کودکی شده و فرصت های اجتماعی را در بزرگسالی محدود می کند لذا ارزیابی تکامل و پایش تکامل کودکان در سنین زیر پنج سال با تکمیل پرسشنامه سنین و مراحل (ASQ) به عنوان بخشی از معاینات روتین هر کودک سالم در مراکز سلامت انجام می گیرد تا با تشخیص زودهنگام و به موقع، و درمان و توانبخشی کودک بیمار، بار معلولیت ها کاهش یابد. مطالعه حاضر با هدف بررسی نتایج ارزیابی تکامل کودکان سنین زیر پنج سال در مراکز سلامت شهرستان های استان انجام شد . مواد و روش ها: این مطالعه یک پژوهش توصیفی– مقطعی است. جامعه پژوهش کودکان ۶ ماهه تا ۵ ساله تحت پوشش مراکز سلامت استان آذربایجان شرقی می باشد. ابزار مورد استفاده در این مطالعه، پرسشنامه سنین و مراحل (ASQ) بود که با پرسش از والدین در نرم افزار سیب تکمیل شد. هر پرسشنامه دارای ۳۷ سوال است و حیطه های فردی- اجتماعی، حرکات ظریف، حرکات درشت، برقرای ارتباط و حل مسئله حیطه های کلی را مورد ارزیابی قرار گرفت. اطلاعات از نرم افزار مذکور استخراج و با استفاده از روش های توصیفی مورد بررسی قرارگرفت. یافته ها: از ۷۳۷۹۹ کودک زیر پنج سال که برایشان پرسشنامه سنین و تکامل تشکیل گردیده بود ۴۵۰۳ کودک ( ۶ درصد) نیازمند ارجاع تشخیص داده شدند به ترتیب بیشترین ارجاع، در سن ۵ سالگی ( ۱۵ درصد ) و بیشتر در حیطه حرکات ظریف بود سپس در کودکان ۳ ساله (۹/۵ درصد) ارجاع و بیشتر در حیطه موارد کلی و در کودکان ۲ساله (۸/۷ درصد) ارجاع و بیشتر در حیطه برقراری ارتباط، در کودکان ۶ ماهه (۴/۷ درصد) ارجاع و بیشتر در حیطه کلی و در کودکان ۱۲ ماهه (۴/۲ درصد) ارجاع و بیشتر در حیطه کلی تشخیص داده شد. بحث و نتیجه گیری: ارزیابی تکامل و پایش تکامل کودکان حائز اهمیت است براساس نتایج این مطالعه، توصیه می شود در شناسایی هرچه سریع تر آنها اقدام نموده تا این کودکان قبل از ورود به مدرسه درمان شده و از بروز مشکلات تحصیلی، اجتماعی و شغلی آنها در آینده پیشگیر شود .

اختلالات تکاملی، ASQ، کودکان زیر ۵ سال