امیر فرهنگ نیا - استادیار گروه زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران
علی پورحمدانیان - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات عربی، دانشکده ادبیات و علوم انسانی، دانشگاه شهید بهشتی، تهران، ایران

نظرا لتطور الانواع الادبیه کالروایه، اصبح للوصف دور مصیری فی السرد، اذ حاول کثیر من الادباء المعاصرین تبیین مدی اهمیته واثر استخدامه فی الروایه الحدیثه. ولذلک قاموا بتاطیر الوظائف الوصفیه التی توضح موقف الوصف فی الروایه والقص. لم یکن الوصف فی الروایه الجدیده مقیدا بما کان علیه من ترویح نفس القارئ وتزیین النصوص السردیه فحسب، بل اصبح لتقنیه الوصف اغراض تعلو علی ذلک وصار یودی دورا وظیفیا فی الروایه الحدیثه. یسلط هذا المقال الضوء علی جمالیات الوصف الروائی فی روایه «قابیل این اخوک هابیل» لابراهیم الکونی الذی اغنی المجتمع العربی بروایات حملت افکارا جدیده وفتحت نافذه علی العالم. تحکی الروایه الاحداث التی وقعت فی حکم القرمانلیین علی لیبیا بلغه ادبیه وتقدم للقارئ لمحه تاریخیه من حکم الباشا محمدعلی القرمانلی واولاده وتناحرهم علی نیل البکویه ویحاول امعان النظر فی وصف الشخصیات والامکنه والازمنه الروائیه ویقوم بتحلیل الاغراض والوظائف فیها مستخدما المنهج الوصفی-التحلیلی. من اهم النتائج التی توصل الیها المقال، ان هناک علاقه وثیقه بین الاوصاف المستخدمه وافکار الروائی فیها وان الوصف النفسی للشخصیات یبدو اکثر جمالا ووقعا وکون الاوصاف والوقفات الوصفیه بمثابه الغاز توحی باغراض تقع فی مستقبل الروایه ویاتی وصف الامکنه لیدل علی واقعیه ما یحدث عند القارئ ولیحرک خیاله لمعرفه ما یجری وذلک بلغه بسیطه معبره ودقیقه الاداء.

الوصف الروائی, جمالیات الوصف, السرد, ابراهیم الکونی, روایه «قابیل این اخوک هابیل»