مهدی امینی راد - دانشجوی دکتری اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا همدان
نادر مهرگان - استاد اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا همدان
ابوالفضل شاه آبادی - استاد اقتصاد دانشگاه الزهرا تهران
داود جعفری سرشت - استادیار اقتصاد دانشگاه بوعلی سینا همدان

بحران ارزی پدیده ای است که در سال های اخیر در نشست های اقتصادی و سیاسی ایران به وفور مطرح شده است. صرف نظر از عواقب سیاسی، وقوع بحران ارزی با افزایش نااطمینانی منجر به اثرات نامطلوبی بر پیکره اقتصادی کشور می شود. تبدیل دارایی ها به پول خارجی، خروج سرمایه و دلاریزه شدن اقتصاد، تنها بخشی از پیامدهای بحران ارزی است؛ بنابراین ارائه الگویی که قبل از وقوع بحران ارزی، قابلیت هشدار دهنده داشته باشد، ضروری و مفید خواهد بود. بر این اساس، در این پژوهش با استفاده از داده های فصلی از بهار ۱۳۸۱ تا زمستان ۱۳۹۶ و استفاده از الگوی مارکف­سویچینگ بحران ارزی در ایران مدل سازی شده است. سپس بر اساس ضرایب برآوردی مدل، شاخص فشار بازار ارز طی بهار ۱۳۹۷ تا پاییز ۱۴۰۰ پیش بینی شده است. شواهد حاصل از برآورد مدل نشان داد، رشد اقتصادی، تراز حساب جاری، تراز حساب سرمایه، نرخ سود حقیقی و بدهی های بلندمدت خارجی اثر منفی و کسری بودجه، سطح ریسک گریزی، رانت ارزی و بدهی های کوتاه مدت خارجی اثر مثبت و معناداری بر احتمال وقوع بحران ارزی در ایران دارد. همچنین مدل برآوردی از پیش بینی های برون نمونه ای نسبتا مطلوبی برخوردار است

بحران ارزی, فشار بازار ارز, ریسک گریزی, مدل مارکف سویچینگ