فاطمه قاسمی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران
وریا ویسانی - استادیار، دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
مرجان دیانت - استادیار، دانشکده کشاورزی و صنایع غذایی، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
محمود مرادی - استادیار، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی، سنندج، ایران.

استفاده از تراکم و ارقامی که قدرت رقابت­پذیری بالایی دارند از راه­های موثر در کنترل علف­های هرز در سیستم مدیریت تلفیقی است. به منظور بررسی امکان افزایش قدرت رقابتی برخی از ارقام نخود دیم در مقابل علف­های هرز با استفاده از تراکم کشت آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایه بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان کردستان، ایستگاه گریزه سنندج در سال زراعی ۹۹-۱۳۹۸ اجرا شد. فاکتور اول تراکم نخود در سه سطح ۳۰، ۳۶ و ۴۲ بوته در مترمربع به عنوان کرت اصلی، ارقام نخود در هفت سطح شامل آزاد، جم، محلی، هاشم، ILC۴۸۲، پیروز و کاکا و عملیات مدیریتی در دو سطح وجین کامل در تمام فصل رشد و عدم وجین به عنوان فاکتورهای فرعی بودند. براساس نتایج به دست آمده وجین علف هرز باعث افزایش تعداد غلاف در بوته به میزان ۶۳/۳۵ درصد شد. در عملکرد و اجزای عملکرد نخود بین ارقام موردبررسی تفاوت معنی­دار وجود داشت. ارقام ILC۴۸۲ و کاکا به ترتیب از بیش ترین و کم ترین تعداد شاخه اصلی به میزان ۸۲/۳ و ۵۸/۲ برخوردار بودند. بیش ترین تعداد شاخه فرعی در تراکم ۳۰ بوته در مترمربع به دست آمد. بیش ترین تعداد غلاف در بوته به میزان ۱۲/۱۴ و ۴۱/۱۳ در ارقام پیروز و جم و کم ترین تعداد غلاف در بوته به مقدار ۹۸/۷ در رقم هاشم مشاهده شد. حداکثر عملکرد دانه، شاخص تحمل رقابت و کم ترین تراکم علف هرز را رقم جم دارا بود. در همه ارقام موردبررسی با افزایش تراکم بوته تعداد دانه در مترمربع، عملکرد دانه و شاخص تحمل رقابت افزایش نشان داد و بیش ترین مقدار آن­ها در تراکم ۴۲ بوته در مترمربع به دست آمد.

تراکم بوته, رقم, شاخص تحمل رقابت, علف هرز, نخود, وجین