محسن ورمزیار - دانشجوی دکترای تخصصی الهیات و معارف اسلامی، گرایش علوم قرآن و حدیث، واحد همدان، دانشگاه آزاد اسلامی، همدان، ایران.
علی حسین احتشامی - استادیار علوم قرآن و حدیث، واحد تویسرکان، دانشگاه آزاد اسلامی، تویسرکان، ایران،
منصور خوشخویی - استادیار فلسفه تعلیم و تربیت، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران.

تربیت، یکی از مفاهیم بنیادی و به معنای پرورش و سوق اندیشه ها و رفتار انسان به سمت الگوی خاص و هدفمند و بالفعل نمودن استعدادهای بالقوه مشخص و خاموش نمودن برخی واکنش های منفی است. تربیت، ابعاد مختلفی دارد که یکی از مهمترین ابعاد آن، تربیت اخلاقی است که از بنیادی ترین مسایل جوامع بشری است. تبیین دقیق تربیت اخلاقی، شناسایی و بررسی عوامل و موانع موثر آن از مهم ترین مسایل حوزه تربیتی است. مقاله حاضر با روش توصیفی تحلیلی و از نوع کتابخانه ای در صدد است تا به بررسی عوامل و موانع موثر در تربیت اخلاقی بر اساس آموزه های امام علی (ع) بپردازد. اندیشه های اخلاقی امام علی (ع) مبتنی بر سنت پیامبر (ص) و مکتب حیات بخش اسلام می باشد.. لذا در ابتدا، معنای تربیت و تربیت اخلاقی و سیاسی و سپس عوامل و موانع تاثیر گذار در تربیت اخلاقی بر اساس سخنان امام (ع) مورد بررسی قرار گرفته است. نتایج حاکی است : از دیدگاه امام علی (ع)، عوامل وراثت، عوامل محیطی (شامل خانواده، دوستان و اجتماع) و اراده فردی از مهمترین عوامل موثر بر تربیت اخلاقی است. همچنین عوامل جهل و نادانی ، عجب و خودپسندی، حب دنیا، عالم بی عمل و تظاهر به دینداری از مهمترین موانع موثر در تربیت اخلاقی به حساب می آید.

تربیت اخلاقی, عوامل و موانع تربیت اخلاقی, امام علی(ع), نهج البلاغه