بهروز شهنوازی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
غلامرضا زمانیان - دانشیار، گروه اقتصاد، دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان، ایران
مجید هاتفی مجومرد - پژوهشگر پسادکتری، دانشکده اقتصاد، دانشگاه تهران، تهران، ایران

 تجزیه­ وتحلیل ارز­های دیجیتال خصوصا «بیت­کوین» به­عنوان محبوب­ترین ارز دیجیتالی حاضر، در سال­های اخیر بسیار مورد توجه قرار گرفته است. علت این امر را می­توان به ویژگی­های نوآورانه، سادگی، شفافیت و محبوبیت رو به افزایش آن مرتبط دانست. از زمان معرفی، بیت­کوین چالش ها و فرصت های بزرگی را برای سیاست گذاران، اقتصاددانان، کارآفرینان و مصرف­کنندگان ایجاد کرده است. ساز و کار بیتکوین موجب شده ماینرها بیش از پیش به فعالیت­های اقتصادی بپردازند؛ که این امر خود تا حدودی موجب خنثی شدن تورم ناشی از عدم زیرساخت­های اقتصادی و کاهش ارزش پول ملی می­شود. هدف اصلی از نگارش این مقاله، بررسی و تحلیل نوسانات و بازده بیت­کوین با استفاده از مدل های خود رگرسیون ناهمسان واریانس شرطی تک­متغیره در دوره زمانی بین مارس ۲۰۱۲ تا مارس ۲۰۱۹ است. همچنین با تحلیل و بررسی این ارز دیجیتال سعی بر آن داریم اثر گذاری این ارز دیجیتال را بر توسعه و پیشرفت اقتصادی بررسی نمائیم. به خصوص با توجه به این که بیتکوین به عنوان یک رمز ارز نیازی به صرف هزینه­های بسیار زیاد جهت زیر ساخت­های بانکی را ندارد، این امر برای کشورهای در حال توسعه از اهمیت بالایی برخوردار می­باشد. در این چارچوب، از مدل­های گارچ تک­متغیره GARCH،  GJR-GARCH، TGARCH EGARCHو GARCH-M استفاده می­شود. یافته­ ها، نشان می­دهد که بهترین مدل برای بررسی مقدار ریسک در مدل های گارچ تک­متغیره، مدل GARCH-M است، زیرا ریسک نقدشوندگی، شاخص قیمت بیت­کوین را نسبت به سایر مدل های تک متغیره، با خطای کمتری پیش­بینی می کند. همچنین نتایج به دست آمده در مدل EGARCH، نشان می­دهد که اثرات اهرمی در تغییرات نرخ بیت­کوین وجود ندارد و مدل تخمین زده شده، یک مدل متقارن است. بررسی چند مدل دیگر گارچ تک­متغیره نیز نشان داد که قیمت بیت­کوین دارای تﻘارن در اخبار مثبت و منفی می­باشد، بدین معنی که شوک­های مثبت و منفی، اثرات یکسانی روی قیمت بیت­کوین دارند.

بیت کوین, گارچ تک متغیره, نوسانات, بازدهی, توسعه اقتصادی