زهرا سرخیل - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه علوم باغبانی، دانشکدگان ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران
مریم نوروزی - عضو هیات علمی گروه علوم باغبانی، دانشکدگان ابوریحان ، دانشگاه تهران، تهران، ایران
الیاس سلطانی - عضو هیات علمی گروه علوم زراعت و اصلاح نباتات، دانشکدگان ابوریحان، دانشگاه تهران، تهران، ایران

جنس گلوسیوم یا شقایق کوهی متعلق به تیره پاپاوراسه گیاهان یک ساله، دوساله و چندساله علفی هستند که در اروپا، شمال آفریقا و جنوب غرب آسیا پراکنش دارند و عموما در مناطق مدیترانه ای تمرکز بیشتری دارند و شامل ۲۰ گونه هستند. بذر جنس گلوسیوم جوانه زنی سختی دارد و به همین علت در اعضای این جنس در معرض خطر انقراض هستند ولی تحت شرایط خاص دمایی بذرها قادر به جوانه زنی هستند. برای انجام این تحقیق جمع آوری بذور از مناطق شرقی استان تهران در تیر و مرداد ۱۳۹۸ و ۱۴۰۰ انجام شد. در این آزمایش سه گونه G. flavum، G. granidiflorum و G. calycinum موردمطالعه قرار گرفت. برای شکستن خواب مورفوفیزیولوژیکی بذر در یک آزمایش ۳ تیمار اسیدسولفوریک غلیظ، شامل صفر، ۳ و ۶ دقیقه و ۳ تیمار سرمایی شامل صفر، ۱۰۰ و ۲۰۰ ساعت در نظر گرفته شد و در آزمایشی دیگر پیش تیمار سرمایی ۳ ماهه و اسید جیبرلیک صفر و ۱۵۰۰ میلی گرم بر لیتر انجام شد. نتایج این تحقیق نشان داد این گونه ها جهت جوانه زنی بذر به استراتیفیکاسیون سرمایی نیاز دارند و همین طور هورمون جیبرلین به جوانه زنی سریع کمک می کند. بهترین تیمار در آزمایش اول تیمار ۱۲ ساعت آب روان و ۴ دقیقه اسیدسولفوریک بود و در آزمایش دوم بهترین تیمار استراتیفیکاسیون ۱۲ هفته و غلظت ۱۵۰۰ میلی گرم بر لیتر جیبرلیک اسید بود.

اسیدسولفوریک، اسیدجیبرلیک، پاپاوراسه، استراتیفیکاسیون