رخساره سمواتی - کارشناس ارشد بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
جلال سلطانی - دانشیار گروه گیاه پزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
جواد حمزه ای - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان
هدایت باقری - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بوعلی سینا همدان

پژوهش حاضر به بررسی اثرات افزایش رشد و افزایش تحمل به تنش شوری (NaCl) در گیاه گندم زراعی (Tritichum aestivum) توسط باکتری های اندوفیت شورپسند ایران پرداخته است. به این منظور، ابتدا سطح تحمل شوری در بذر گندم رقم آبی میهن در غلظت های مختلف NaCl بررسی و ۲۰۰ میلی مولار تعیین گشت. سپس از هشت جدایه باکتری شورپسند جداشده از گیاهان هالوفیت کویر مرکزی ایران که پیشتر جداسازی و شناسایی شده بودند برای تیمار بذرها استفاده شد. اثرات باکتری های اندوفیت مذکور بر شاخص های جوانه زنی بذر گندم رقم آبی میهن تحت تنش شوری (NaCl در غلظت های ۰،۱۰۰،۲۰۰،۳۰۰و ۴۰۰ میلی مولار) در شرایط آزمایشگاهی در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار، مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سه جدایه در برترین گروه های آماری قرار گرفته و بیشترین تاثیر بر رشد و شاخص های جوانه زنی گندم میهن تحت تنشNaCl را نشان دادند، که شامل باکتری های ۷۶Oceanobacillus sp. ( Bacillaceae، جداسازی شده از ریشه گیاهCressa)، ۱۴ Micrococcus luteus (Micrococcaceae، جداشده از گیاه Salsola tomentosa ( و ۷ Bacillus licheniformis ( Bacillaceae (جداشده از ریشه گیاه Salsola yazdiana) بود. آزمون های کمی و کیفی نشان داد که هر سه جدایه باکتری هالوفیت مذکور قادر به تولید هورمون گیاهی ایندول استیک اسید (IAA، اکسین) بودند که می تواند یکی از علل تاثیر خوب آنها بر رشد گیاه باشد. در مجموع یافته های حاصل از این پژوهش بیانگر آنند که باکتری های اندوفیت گیاهان هالوفیت می توانند در نتیجه همزیستی با گیاهان زراعی، سبب بروز مقاومت و بهبود رشد و اثرگذاری بر شاخص های جوانه زنی گیاه گندم تحت تنش شوری باشند.

اندوفیت، باکتری ،گندم ،هالوفیت، شوری