رزا حسنجانی روشن - گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
طاهره السادات آقاجانزاده - گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران
ناصر جعفری - گروه علوم گیاهی، دانشکده علوم، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران

فسفر یکی از عناصر مهم برای رشد و نمو گیاه است. محتوای فسفر دانه عامل مهمی برای جوانه زنی بذر و بهبود بنیه گیاهچه است. مطالعه حاضر یک بررسی آزمایشگاهی بر جوانه زنی و کیفیت دانه برنج رقم طارم محلی بوده که قبلا در شرایط مزرعه ای تحت مقادیر مختلف کود فسفر صفر، ۸۰، ۱۶۰ و ۲۴۰ کیلوگرم بر هکتار قرار گرفته است. بذرهای گیاه برنج پس از ضدعفونی در پتری دیش جهت جوانه زنی در دمای ۳۰ درجه سانتی گراد در تاریکی قرار گرفتند. سپس درصد و سرعت جوانه زنی، میزان فسفر به روش اسپکتروفومتری با استفاده از معرف بارتن، میزان امیلوز به روش رنگ سنجی ید و میزان فعالیت آلفا آمیلاز به روش اسپکتروفومتری با استفاده از معرف دی نیتروسالیسیلیک اسید در مقادیر مختلف کود فسفر، در ۴ تکرار و ۴۰ بذر در هر تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که درصد جوانه زنی در تیمار ۸۰ کیلوگرم بر هکتار۶ درصد نسبت به تیمار صفر افزایش یافت. در حالیکه تیمار ۱۶۰ کیلوگرم بر هکتار ۹ درصد نسبت به تیمار۸۰ کیلوگرم بر هکتار کاهش یافت. محتوای فسفر در دانه-های گیاه برنج در پاسخ به مقادیر ۸۰ و ۱۶۰ کیلوگرم بر هکتار کود فسفر به ترتیب ۳۵ و ۵۴ درصد افزایش یافت. همچنین نتایج نشان داد با افزایش سطح فسفر میزان آمیلوز به طور معنی داری افزایش یافت. فعالیت آلفا آمیلاز در تیمار ۲۴۰ کیلوگرم بر هکتار۳۰ درصد نسبت به تیمار۱۶۰ افزایش یافت و در تیمار ۱۶۰ کیلوگرم بر هکتار ۱۷ درصد نسبت به تیمار صفر کاهش نشان داد. فعالیت آنزیم الفا امیلاز با جوانه زنی بذر افزایش پیدا می کند.

برنج، آلفا آمیلاز، جوانه زنی، فسفر، دانه