سمانه جلیلی صدرآباد - Assistant Professor Department of Urbanism- school of architecture & environmental design, IUST. Tehran.Iran.
ولی عابدی بیزکی - Master student in urban planning- Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Shahid Beheshti University of Tehran. Iran.
محمدحسین قادی - Master student in regional planning- Department of Urban Planning, Faculty of Architecture and Urban Planning, Iran University of Science and Technology. Tehran. Iran.

زمینه و هدف: به دلیل رشد سریع جمعیت در سطح جهان و استفاده بیش از اندازه از ظرفیت های زیست محیطی، وقوع بلایای طبیعی در سالیان اخیر افزایش یافته است و هرساله تعداد زیادی از افراد بر اثر بحران های طبیعی و غیرطبیعی، هزینه های گزافی (جانی، مالی) را پرداخت می کنند. مدیریت بحران اجتماع محور به عنوان یک رویکرد جدید به ارتقاء مدیریت در قبل، حین و بعد از بحران کمک کرده تا از خسارات احتمالی کاسته شود. هدف اصلی پژوهش، تبیین شناسایی عوامل کلیدی در مدیریت بحران اجتماع محور بیماری کرونا در راستای کاهش اثرات ناشی از بحران های احتمالی طبیعی و غیرطبیعی می باشد. روش: تحقیق حاضر رویکردی توصیفی - تحلیلی دارد و داده ها با استفاده از روش های میدانی و داده های آماری گردآوری شده است. در این پژوهش، از ابزار پرسش نامه استفاده شده است و بر اساس فرمول کوکران، تعداد ۱۲۵ عدد پرسش نامه میان ساکنین محله و ۱۴ عدد میان گروه دوام (در دو سطح) به صورت تصادفی ساده توزیع شد، سپس داده های خام به دست آمده، دسته بندی شده و با استفاده از نرم افزارهای SPSS  مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است. در سئوالات، از طیف لیکرت استفاده شده است. پس از سنجش صحت و پایایی سوالات پرسش نامه، به اثبات فرضیه های پژوهش و سپس، شناسایی عوامل کلیدی و سنجش عوامل کلیدی در اجتماع محوری بر مدیریت کارآمد بحران با استفاده از روش تحلیل عاملی و رگرسیون پرداخته شد. یافته ها: یافته های پژوهش حاکی از تاثیرگذاری ۳ عامل حفاظت از گروه های آسیب پذیر و حمایت معیشتی، مسئولیت پذیری و مشارکت مردمی و اطلاع رسانی و کمک رسانی بر مدیریت بحران اجتماع محور می باشد. نتیجه گیری: در شرایط وقوع بحران، حضور مردم، کلید طلایی جهت کنترل وضعیت پس از وقوع هر نوع حادثه ای می باشد. استفاده از شیوه مدیریت بحران و مبتنی بر مشارکت و حضور مردم (مدیریت بحران اجتماع محور)، روشی جهت تسریع در بازیابی وضعیت جامعه پس از وقوع حادثه می باشد که در حوادث مختلف طبیعی و غیرطبیعی می تواند کارگشا باشد. در همه گیری ویروس کرونا با استفاده از شیوه مدیریت بحران اجتماع محور در مقیاس خرد (روستای سراج محله شهرستان جویبار)، وضعیت نسبتا پایداری در مقیاس محلی ایجاد شده است و می توان در مقیاس کلان تر نیز از این روش، جهت کنترل پاندمی کرونا یا سایر حوادث طبیعی احتمالی استفاده نمود که این موضوع، نیازمند آموزش و سامان دهی گروه های مختلف اجتماعی است که سبب تاب آوری جامعه می شود و جامعه در اسرع وقت به حالت پایدار دست می یابد.

community-based crisis management, Shahid Soleimani plan, Corona Epidemic, Siraj Mahalla, مدیریت بحران اجتماع محور, طرح شهید سلیمانی, اپیدمی کرونا, سراج محله