مرضیه پیشگاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد رشته تصویرسازی، دانشکده هنر، دانشگاه سوره، تهران، ایران
سمیه رمضان ماهی - استادیار، عضو هیئت علمی دانشکده هنر دانشگاه سوره، تهران، ایران

مفهوم تفاوت فردی یکی از مفاهیم ارزشمند برای انتقال و تعلیم به کودکان معمولی و کودکان با نیاز های ویژه است. کتاب ها به کودکان در مورد جهان و جامعه می آموزند و به خصوص در آموزش شباهت ها و تفاوت های انسان ها بسیار مفید هستند؛ در همین راستا کتاب های تصویری به مدد متن و تصویر در شناخت و درک کودکان از تفاوت های فردی بسیار موثرند. اهداف این پژوهش بررسی ادبیات نظری پذیرش تفاوت های فردی، تحلیل و ارزیابی متن و تصویر کتاب های تصویری کودکان دارای شخصیت هایی با نیاز های ویژه با تکیه بر پنج عنصر داستان، تعیین مناسب ترین کتاب از جهت تاثیرگذاری بیشتر و ایجاد بینش برای مخاطبان جهت ارزیابی و انتخاب کتاب های تصویری مناسب در حوزه تفاوت های فردی است. روش پژوهش توصیفی-تحلیلی، روش گردآوری اطلاعات اسنادی و کتابخانه ای و نمونه های موردی پنج عنوان کتاب تصویری منتشرشده در ایران و دارای شخصیت های متفاوت و با نیاز های ویژه است. نتیجه تحقیق حاضر نشان داد که از بین موارد مطالعاتی، کتاب «یکی برای همه، همه برای یکی » کم ترین میزان نقاط منفی در پنج عنصر داستان پردازی را دارا است و ازلحاظ تاثیرگذاری روایت داستانی در مورد کودکان با نیاز های ویژه، کتابی مناسب تر، قابل اعتمادتر و تاثیرگذارتر است. همچنین با استناد بر پژوهش حاضر می-توان گفت که با دقت در پنج عنصر سازنده روایت داستانی هر کتاب تصویری، ارتباط تصویر و متن و تقویت متن به کمک تصاویر، ذیل هر کدام از عناصر سازنده داستان در جهت فاصله از کلیشه های نادرست در مورد کودکان با نیاز های ویژه و همچنین ویژگی های بارز تصاویر برای تاثیرگذاری بیشتر در ذهن کودکان، می توان کتاب های مناسبی تالیف و تصویر کرد.

کتاب تصویری، تفاوت های فردی، کودک معلول، تصویرسازی کودک با نیاز ویژه، تصویرسازی کتاب کودک