اشرف جناتی - استادیار گروه معارف اسلامی دانشگاه علوم پزشکی گیلان
فرشته معتمدلنگرودی - پژوهشگر پسادکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه الزهراء(س) مدرس دانشگاه الزهراء(س) و فرهنگیان

پدیده درونی سازی مسئله حجاب و عفاف، نیازمند روندی موثر و تدریجی است که در نظام جمهوری اسلامی ایران، با آسیب های جدی مواجه است. بازخوانی نگاه اسلامی و عملکرد نظام جمهوری اسلامی در موضوع عفاف و حجاب، با هدف استخراج آسیب های آن به مثابه راهنمای اخلاقی مسلمانان و سیاست گذاری نظام جمهوری در این موضوع، محور اصلی این پژوهش می باشد. امروزه تغییر و تحول در نحوه زندگی افراد و بروز مشکلات متعدد در عرصه خانواده و اجتماع، زمینه اهتمام فزون تر به این مقوله را فراهم آورده است. در این بررسی، از رهگذر استقصای آموزه های اسلامی و بعضا روانشناختی و جامعه شناختی و نیز بررسی عملکرد نظام جمهوری اسلامی، ابتدا زمینه های مهم پیدایش بدحجابی مورد مداقه قرار گرفته و سپس آسیب های موجود در نظام جمهوری اسلامی در موضوع حجاب و عفاف، در سه حیطه شناختی، فرهنگی –اجتماعی و سیاست گذاری استخراج و تبیین شده است. غفلت از رویکرد اعتدالی اسلام، فقدان هدف گذاری و ارائه الگوی مناسب به جوانان و نوجوانان، عدم اقناع اندیشه در فرصت های مناسب، عدم نظارت دقیق بر رسانه های جمعی، انذار نامناسب مسئولان متولی امر به معروف، بی توجهی به رعایت عفاف در مردان و تاکید افراطی بر حجاب زنان، حرکت های دفعی و مقطعی به جای تدریجی و پیوستگی، عدم سیاست گذاری ایجابی در موضوع حجاب از مهمترین آسیب های موجود در حیطه نظام جمهوری اسلامی در موضوع عفاف و حجاب به شمار می آید که در این مقاله مورد توجه قرار گرفته است. بدیهی است نگاه آسیب شناسانه و یافتن چالش های موجود در ارتباط با مسئله عفاف و حجاب می تواند بستر مناسبی را در جهت تجدید نظر و اصلاح وضع موجود فراهم نماید.

عفاف و حجاب، رویکرد آسیب شناسانه، انقلاب اسلامی، ضعف شناختی، عدم اقناع اندیشه، فراجنسی