روشنک نابغ وطن - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معماری، دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران
آزیتا بلالی اسکوئی - دانشیار گروه معماری و شهرسازی دانشگاه هنر اسلامی تبریز، تبریز، ایران.
محمدعلی کی نژاد - دکترای مهندسی محیط زیست، استاد دانشگاه هنر اسلامی تبریز، ایران
فربد دیبا - دانش آموخته دکتری آینده پژوهی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

جهان به سرعت در حال تغییر است و جوامع اگر خود را برای تحولات آماده نسازند دچار بحران خواهند شد. برنامه ریزی برای آینده می تواند راهی درست برای مواجهه با آن باشد. برای این امر، نیاز به شناخت آینده هست که به کمک علم آینده پژوهی میسر می شود. امروزه آینده پژوهی علمی است برای شناخت آینده های بدیل که می تواند برای مسئله ای رخ دهد. یکی از روش-های پساساختارگرای آینده پژوهی، تحلیل لایه ای علت ها می باشد. تحلیل لایه ای علت ها با تعمیق در لایه های مختلف موضوع مورد پژوهش، نگاهی جامع و عمیق از مسئله ارائه می دهد. در این روش واکاوی موضوع از سطحی ترین لایه و با آشنایی با مشکلات ظاهری امر آغاز شده و سپس با عبور از این مرحله کمی عمیق تر شده و به علل کلان اجتماعی موثر بر مشکلات مطرح شده در لایه اول می پردازد. لایه سوم، به دنبال تفکر و جهان بینی است که از علل ذکرشده در لایه دوم حمایت کرده و پشتیبان آن ها هستند. با عبور گام به گام از چنین مراحلی، در لایه چهارم به دنبال استعاره ها، اسطوره ها و یا نمادهایی است که بتوانند وضعیت موجود را به تصویر بکشند. سپس در روندی بازگشتی، به دنبال بدیل ها و جایگزین ها خواهد بود. در آخر به معرفی سناریونویسی و نحوه ارتباط آن با تحلیل لایه ای علت ها خواهیم پرداخت.

آینده پژوهی، تحلیل لایه ای علت ها، سناریونویسی، پساساختارگرا