زهرا سلیمانی باورصاد - دانشجوی کارشناسی معماری موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، ایران
عبداله جاسمی - دانشجوی کارشناسی معماری موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، ایران
محمدعلی کاظم زاده رائف - عضو هیات علمی گروه آموزشی مهندسی معماری موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، ایران
صبا میردریکوندی - مدرس مدعو گروه آموزشی مهندسی معماری موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان، ایران

انسان در ادوار مختلف، در تامین نیازهای روانی و کالبدی خود، به معماری مبتنی بر تدبیر و پیشه ی همسازی با عوامل محیطی، توجه ویژه ای داشته است. اندیشه معماری دستکند صخره ای، نوعی تفکر حاصل از سیر تکامل شناسایی انسان نسبت به محیط اطراف خود است. در واقع فضایی غیرصریح است که حسی خاص از محصوریت را پدید می آورد. معماری صخره ای در خاورمیانه و منجمله ایران و ترکیه به عنوان یک مجموعه معماری پیوسته بومی است که بدون کاربرد مصالح افزوده خارجی و از جهت دانش معماری و سیرتحول تجربیاتی آن، دارای اهمیت بسزایی می باشد. آثار معماری دستکند در ایران و ترکیه، الگو پذیرفته از فرم و فضای غارها و اشکفت های طبیعی و به لحاظ بصری شباهت بسیاری با آن ها دارند. که به صورت فضاهایی در سطوح فوقانی و تحتانی زمین، در دشت های مسطح، دامنه و شیب کوهستان ها یا دره ها، حفاری شده اند. با تحلیل و بررسی شیوه های معماری دستکند در خاورمیانه، به ویژه در ایران و ترکیه، می توان به قیاس عوامل کالبدی موثر در پیدایش معماری روستای کندوان و روستای گورمه دست یافت. روش تحقیق مقاله، توصیفی تحلیلی و موردکاوی می باشد که با گردآوری اطلاعات از طریق بررسی و مطالعه منابع مکتوب و رایانه ای در کتابخانه های تخصصی و عمومی، نشریه های علمی پژوهشی و وبسایت های مرتبط با موضوع انجام شده است.

معماری دستکند، خاورمیانه، کندوان آذربایجان، گورمه کاپادوکیه