محمدرضا امداد - بخش آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
آرش تافته - بخش آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
نیازعلی ابراهیمی پاک - بخش آبیاری و فیزیک خاک، موسسه تحقیقات خاک و آب، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران

مدل آکواکراپ (Aquacrop) یکی از مدل های کاربردی بوده که به منظور شبیه سازی تغییرات عملکرد در مدیریت های مختلف آب وخاک مورد استفاده واقع می شود. این پژوهش در دو سال زراعی ۱۳۹۸ و ۱۳۹۹ با هدف تعیین کارایی مدل آکواکراپ در شبیه سازی عملکرد دانه و زیست­توده گیاه کینوا با اعمال سه تیمار تنش ۳۰، ۵۰ و ۷۰ درصد مصرف آب قابل استفاده در مراحل توسعه و میانی رشد اجرا گردید (در شرایط آب وخاک غیرشور). از نتایج سال اول به منظور واسنجی و از نتایج سال دوم به منظور اعتبارسنجی مدل استفاده گردید. نتایج سال اول نشان داد که تنش ۵۰ و ۷۰ درصد تخلیه (کم­آبیاری) در مرحله توسعه به ترتیب موجب کاهش عملکرد دانه به میزان ۱۷ و ۳۳ درصد نسبت به تیمار شاهد (بدون تنش) و هم چنین اعمال این تنش در مرحله میانی موجب کاهش عملکرد در حدود ۱۲ و ۲۸ درصد گردید. نتایج مقایسه شاخص های آماری عملکرد دانه، زیست­توده و کارایی مصرف آب در سال اول نشان داد که ریشه میانگین مربعات خطای نرمال شده دانه، زیست­توده و کارایی مصرف آب به ترتیب ۹، ۸ و ۱۴ درصد و کارایی مدل برای این صفات به ترتیب ۸۱/۰، ۷۷/۰ و ۶۴/۰ می باشد. هم چنین نتایج مقایسه شاخص های آماری عملکرد دانه، زیست­توده و کارایی مصرف آب در سال دوم به ترتیب ۹، ۶ و ۹ درصد و کارایی مدل برای این صفات به ترتیب ۶۸/۰، ۷۱/۰ و ۶۲/۰ تعیین شد. نتایج حاصل از واسنجی و اعتبارسنجی مدل بیانگر دقت و کارایی مناسب مدل در شبیه سازی عملکرد دانه، زیست­توده و کارایی مصرف آب گیاه کینوا بوده و می توان از این مدل به منظور ارائه مناسب ترین سناریو و مدیریت آبیاری در حالت های مختلف تنش و کم آبیاری استفاده نمود.

تبخیرتعرق, تنش آب, کارایی مصرف آب, مدل سازی گیاهی, مدیریت آبیاری