شبنم محجوب روش - دانشجوی دکتری مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
کرم اله دانش فرد - استاد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
ناصر میرسپاسی - استاد مدیریت دولتی، دانشکده مدیریت و اقتصاد، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران

سرمایه اجتماعی‎ در‎ رشد‎ سازمان ها‎ نقشی‎ تعیین کننده‎ ایفا‎ می کند. واقعیت‎ این‎ است‎ که‎ این‎ موضوع در‎ سازمان‎ های دولتی‎، با‎ وجود‎ اهمیت زیاد،‎ مغفول‎ مانده‎ است. هدف از این پژوهش طراحی الگوی نقش دولت در ارتقای سرمایه اجتماعی با رویکرد خلق ارزش عمومی در سازمان های دولتی ایران بود. این تحقیق با رویکرد آمیخته انجام گرفت و از روش تئوری داده بنیاد و مدل سازی معادلات ساختاری برای طراحی الگوی تحقیق و اعتبارسنجی آن استفاده شد. به منظور گردآوری داده های تحقیق، از ۱۵ نفر از خبرگان دانشگاهی و ۱۴ نفر از مدیران بخش دولتی مصاحبه عمیق به عمل آمد و پس از ۳ مرحله کدگذاری مدل پارادایمی داده بنیاد تشکیل شد. در نهایت، مدل تحقیق با روش مدل سازی معادلات ساختاری و نرم افزار SmartPLS بر اساس نظرات ۲۶۰ نفر از مدیران و متخصصان در سازمان های دولتی اعتبارسنجی شد. یافته ها نشان داد سرمایه اجتماعی در سازمان های دولتی ۵ بعد دارد؛ شامل سرمایه اجتماعی رابطه ای، سرمایه اجتماعی شناختی، سرمایه اجتماعی معنوی (ارزشی)، سرمایه اجتماعی ساختاری، سرمایه اجتماعی رفتاری. همچنین، برای ارتقای سرمایه اجتماعی در سازمان های دولتی راهبردهایی در سه سطح مدیریتی و سازمانی و فراسازمانی می توان در پیش گرفت. یافته های اعتبارسنجی نشان داد مدل تحقیق از برازش مناسبی برخوردار است و مقادیر ضریب تعیین برای متغیر سرمایه اجتماعی ۵۲۷/۰، برای متغیر راهبردها ۸۷۵/۰، و برای متغیر پیامدها ۵۶۳/۰ محاسبه شد. همچنین نتایج نشان داد دولت نقش زیادی در ارتقای سرمایه اجتماعی در سازمان های دولتی دارد که می تواند به خلق ارزش برای جامعه و مشتریان منجر شود.

ارزش عمومی, تئوری داده بنیاد, سازمان های دولتی, سرمایه اجتماعی, نقش دولت