زرین نصری - سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران

در این پژوهش تاثیر اندازه ذره و قطر ریشه شیرین بیان بر میزان استخراج اسید گلیسیریزیک با استفاده از التراسونیک بررسی شد. از روش طراحی تجربی فاکتوریل کامل و روش سطح پاسخ برای تعیین سطوح پارامترها و مدل کردن پاسخ استفاده شد. متغیرهای مستقل شامل اندازه ذره ریشه شیرین بیان در سه سطح (۱۲۰ ≤، ۱۲۰-۶۰، ۶۰- ۳۵ مش) و قطر ریشه شیرین بیان در سه سطح (cm ۳ ≤، ۳ –۲، ۲ -۱) بود. میزان عصاره کلی و بازدهی اسید گلیسیریزیک به عنوان متغیرهای وابسته در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد که قطر ریشه شیرین بیان تاثیر معنی داری بر بازدهی اسید گلیسیریزیک داشت، در حالی که تاثیر معنی داری بر اندازه ذره مشاهده نشد. بر اساس نتایج مدلسازی فرایند استخراج، شرایط بهینه حداکثرسازی میزان عصاره کلی از ریشه شیرین بیان شامل اندازه ذره،  μm۱۲۵≥ (mesh ۱۲۰ ≤) و قطر ریشه شیرین بیان، ۲۸/۳ سانتی متر حاصل شد که منجر به استخراج عصاره کلی از ریشه شیرین بیان به میزان ۱۶/۶۸ درصد وزنی گردید. شرایط بهینه بازدهی اسید گلیسیریزیک از ریشه شیرین بیان شامل اندازه ذره، μm ۱۲۵≥ (mesh ۱۲۰ ≤) و قطر ریشه شیرین بیان، ۷۲/۲ سانتی متر بود که منجر به استخراج اسید گلیسیریزیک از ریشه شیرین بیان به میزان ۰۲/۶ درصد وزنی گردید. همچنین مقایسه بین استخراج اسید گلیسیریزیک از شیرین بیان در حمام التراسونیک و با پراب التراسونیک نشان داد که میزان استخراج اسید گلیسیریزیک توسط پراب التراسونیک و در حمام التراسونیک مشابه و برابر با ۵/۵ درصد وزنی بود. به طور کلی از نتایج این پژوهش می توان ادعا کرد که روش سطح پاسخ یک روش مطمئن برای بهینه سازی شرایط فرایندی استخراج اسید گلیسیریزیک از ریشه شیرین بیان با استفاده از التراسونیک است.

شیرین بیان, التراسونیک, اسید گلیسیریزیک, روش سطح پاسخ