مائده ملایی - گروه گیاهپزشکی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
حسین صادقی نامقی - دانشگاه فردوسی مشهد

موفقیت برنامه های مهار زیستی آفات به آرایه شناسی و شناسایی دقیق آفت و دشمنان طبیعی آن بسیار وابسته است. پشه های گال زای جنسRübsaamen, ۱۹۱۰  Feltiella از عوامل موثر مهار کنه های تارتن هستند، که علی رغم تنوع، گستردگی و توانایی مهار بالا تنها یک گونه از آن ها به صورت تجاری ثبت شده است. گونه های این جنس به دلیل داشتن هم نام های زیاد و پیچیده و نبود بررسی های جامع آرایه شناختی به سختی از یکدیگر قابل تفکیک می باشند. هدف از انجام این پژوهش، تعیین جایگاه آرایه بندی پشه  Feltiellaدر ایران بر اساس ویژگی های ریخت شناسی و مولکولی آن است. جایگاه آرایه بندی این پشه با استفاده از کلید های شناسایی موجود و عمدتا بر پایه ویژگی های دستگاه تناسلی حشرات نر و شناسایی مولکولی از طریق تعیین توالی زیرواحد یک ژن سازنده آنزیم سیتوکروم اکسیداز C  و مقایسه آن با نمونه های موجود در بانک ژن انجام شد. در بررسی ریخت شناختی شکارگر جمع آوری شده از کلنی کنه های تارتن به Feltiella acarisuga Vallot تعیین هویت شد. این در حالی بود که در بررسی های مولکولی نمونه جمعآوری شده از مشهد شباهت بسیار کمتری به گونه ی معروف F. acarisuga نسبت به گونه ی منتسب به F. tetranychi داشت. به طوری که مقایسه اختلافات نوکلئوتیدی بین گونه ای نمونه های گونه ی بومی حاضر با نمونه های F. acarisuga و F. tetranychi موجود در بانک ژن و همچنین نتایج به دست آمده از تحلیل اتصال- همسایگی نشان داد که نمونه های مشهد علی رغم شناسایی و تایید مورفولوژیکی به عنوان گونه F. acarisuga، احتمالا گونه ی F. tetranychi هستند، که به دلیل شباهت بسیار زیاد ریخت شناسی از آن به عنوان مترادف احتمالی F. acarisuga یاد می شود. با توجه به دقت بیشتر شناسایی مولکولی نسبت به ریخت شناختی، پژوهش حاضر تفاوت گونه ی مورد مطالعه با گونه ی معروف تجاری F. acarisuga را نشان می دهد. اثبات یا رد فرضیه مترادف بودن این دو گونه نیازمند مطالعه ی نمونه های تیپ گونه های F. acarisuga و F. tetranychi و بررسی مولکولی و ریخت شناختی جمعیت های مختلف دنیا می باشد.

پشه گال زا, شناسایی مولکولی, کنه تارتن, مهار زیستی