محمد مجتبی زاده - استادیار گروه برنامه ریزی علوم اداری و مدیریت، داننشکده علوم انسانی واحد خدابنده، دانشگاه آزاد اسلامی، خدابنده، ایران.
عباس عباسپور - استاد گروه مدیریت و برنامه ریزی آموزشی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه علامه طباطبائی، تهران، ایران

هدف پژوهش حاضر طراحی و اعتباریابی الگوی اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران بود. روش انجام پژوهش، روش تحقیق ترکیبی با طرح اکتشافی–مدل توسعه ابزار بود. در بخش کیفی پژوهش با استفاده از روش نظریه زمینه ای و مصاحبه با ۳۶ نفر از خبرگان آموزش عالی، ۲۵ عامل و ۱۵۷ ملاک مورد اکتشاف قرار گرفت. برای اعتبار یافته های کیفی، از ملاک های قابلیت اعتماد، قابلیت انتقال، قابلیت ارتباط و قابلیت تایید استفاده شد.  سپس، در بخش کمی، پرسشنامه ای طراحی؛ و برای مطالعه مقدماتی در اختیار ۸۴ نفر از خبرگان آموزش عالی ایران قرار گرفت. بر اساس، بازخوردهای دریافتی، پرسشنامه اصلاح؛ و نسخه نهایی آن روی ۲۹۳ نفر اجرا شد. اعتبار پرسشنامه توسط صاحب نظران تایید؛ و پایایی آن از طریق آلفای کرونباخ برابر با (۹۸۲/۰) شد. در بخش کیفی پژوهش، روش نمونه گیری هدفمند غیراحتمالی؛ و در بخش کمی، روش نمونه گیری طبقه ای تصادفی به کار رفت. آزمون ابزار اندازه گیری مزبور، از طریق تحلیل مدل یابی معادلات ساختاری استفاده صورت گرفت. با انجام تحلیل عاملی تاییدی مرتبه اول، الگوی مزبور به ۲۲ عامل و ۱۵۰ ملاک اصلاح و تعدیل یافت. نتایج تحلیل عاملی تاییدی مرتبه دوم نیز نشان داد که عوامل ۲۲ گانه احصاءشده دارای بار عاملی کافی جهت پیش بینی الگوی اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران است. همچنین، شاخص های برازش، (CMIN/DF) برابر با ۹۲۴/۱، (RMSEA) برابر با ۳۹/۰، (GFI) برابر با ۹۷۶/۰، (AGFI) برابر با ۹۳۹/۰، (CFI) برابر با ۹۲۸/۰، (NNFI) برابر با ۹۵۳/۰، (TLI) برابر با ۰۰۰/۱، (IFI) برابر با ۹۲۸/۰ و (RFI) برابر با ۹۲۵/۰ نشان داد، الگوی طراحی و اعتباریابی شده برای اعتبارسنجی و تضمین کیفیت نظام آموزش عالی ایران از برازش بسیار مطلوبی برخوردار است.

آموزش عالی, اعتبارسنجی و تضمین کیفیت, روش تحقیق ترکیبی, مدل یابی معادلات ساختاری, نظریه ی زمینه ای