الهام فرزام - دانشجوی دکتری زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی ، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، ایران
مسعود روحانی - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی ،دانشکده علوم انسانی و اجتماعی ، دانشگاه مازندران، ایران
فرزاد بالو - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، ایران
احمد غنی پور ملکشاه - دانشیار زبان و ادبیات فارسی، گروه زبان و ادبیات فارسی ،دانشکده علوم انسانی و اجتماعی ، دانشگاه مازندران، ایران

آثاری که ذیل مکتب­ رئالیسم سوسیالیتی در روسیه و ایران نوشته شده­ اند، هم به سبب تفاوت زبان و هم از نظر برخورد تاریخی در ادبیات دو کشور، قابلیت بررسی و تطبیقی را دارند. در این مقاله می­ کوشیم تا با روش تطبیقی، با محوریت شاخه فرانسوی آن و با بهره ­گیری از ابزار کتابخانه ای، به بحث تاثیر رئالیسم سوسیالیستی روسیه بر ادبیات ایران با تامل بر چهار رمان معروف ادبیات روسی و فارسی؛ یعنی رمان­ های مادر از ماکسیم گورکی، چگونه فولاد آبدیده شد؟ از استراوسکی، همسایه­ ها از احمد محمود و چشم­هایش از بزرگ علوی بپردازیم. بر اساس نتایج این پژوهش، مهم­ترین مولفه ­های مکتب رئالیسم سوسیالیستی در دو رمان ایرانی عبارت­اند از: توجه به توده و خیزش طبقه فرودست، حزبی­ نویسی، تیپ ­آفرینی و دگردیسی شخصیت­ های رمان و دین گریزی؛ مولفه هایی که تا پیش از ظهور حزب توده و آشنایی نویسندگان ایرانی با افکار چپ، در رمان­ های فارسی وجود و نمود ندارد.

رئالیسم سوسیالیستی, مادر, چگونه فولاد آبدیده شد؟, همسایه ها, چشم هایش