علی سرگزی - دانشجوی دکتری علوم و قرآن و حدیث، واحد تهران جنوب، دانشگاه پیام نور تهران، تهران، ایران
مهین شریفی اصفهانی - استادیار علوم قرآن و حدیث، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، تهران، ایران
محمد هادی امین ناجی - دانشیار گروه علوم قرآن وحدیث، دانشگاه پیام نور تهران جنوب، تهران، ایران

حرم مطهر رضوی، یکی از مهم­ترین بناهای مربوط به شیعیان است. لذا در می­توان از بررسی آثاری و کتیبه های برجای مانده در این بنای تاریخی به برخی از انگاره­های مذهب شیعه پی برد. غلو در دین، یکی از مهم­ترین آسیب هایی تهدیدکننده دین در هر روزگاری، باورهای ناصواب در این حوزه است. ازجمله مهم­ترین باورهای ناصواب دینی، اعتقادات و اندیشه های غلوآمیز می باشد. این اعتقادات می تواند در حوزه های مختلف مرتبط با دین، نتایج سوئی به بار آورد. در جهان اسلام، اواسط قرن نخست هجری یعنی دوران خلافت حضرت علی (ع)، مبداء ظهور اندیشه های غالیانه یا زیاده روی در باورهای دینی در میان مسلمانان است. این باورها در قرون بعد نه تنها از میان نرفت بلکه آشکارا و نهان به راه خویش ادامه داد، تا اینکه در زمان صادقین (ع) تبدیل به جریان­هایی گردید که به شکلی نظام­مند اقدام به جعل حدیث و ترویج عقاید نمودند. در پژوهش حاضر به روش توصیفی و تحلیل و با تکیه بر داده­های منابع کتابخانه­ای انجام شده است. در این پژوهش با گذری بر غلو از دیدگاه قرآن کریم و روایات معصومین که گاه موجب می شود روش هایی از قبیل بررسی سند و اعتماد به اقوال و کتب مشهور در تشخیص آن ها ناکارآمد باشد، بیان می گردد. آنگاه با بررسی و تحلیل سه نمونه از احادیث مهمی که تاکنون مستمسکی برای اندیشه­های غالیانه بوده، شیوه کشف باورهای غلوآمیز، با تکیه بر روشی که مورد تاکید امامان (ع) بوده است، تبیین و مردود بودن این اندیشه­ها آشکار می گردد. از سوی دیگر در کتیبه­های حرم امام رضا(ع) نیز برخی شاخص­های غلو  و مقابله با آن مشهود است.اهداف پژوهش:۱.بازناشناسی شاخصه­های غلو در دین اسلام و علل پیدایش آن.۲.بررسی مسئله غلو در احادیث و روایات کتیبه­های حرم مطهر امام رضا(ع).سوالات پژوهش:۱.علل بروز اندیشه­های غلو در جامعه اسلامی چیست؟۲.آیا در احادیث و روایات کتیبه­های حرم امام رضا (ع) به مسئله غلو اشاره شده است؟

اندیشه غالیانه, باورهای دینی, عقاید, غلو