ناصر ولی زاده - ، دانش آموخته کارشناسی ارشد گروه ترویج و آموزش کشاورزی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
مسعود بیژنی - و استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس
عنایت عباسی - و استادیار گروه ترویج و آموزش کشاورزی دانشکده کشاورزی، دانشگاه تربیت مدرس

خشکسالی های اخیر و به تبع آن کمبود آب و همچنین سوء مدیریت در بهره برداری از منابع آب در حوزه ی آبریز دریاچه ی ارومیه، پیامدهای زیست‎محیطی عدیده ای را باعث شده است. هدف این پژوهش، تحلیل رفتار مشارکتی کشاورزان در حفاظت منابع آب سطحی در حوزه جنوبی دریاچه‎ی ارومیه بود. این از نوع پژوهش های "توصیفی و علی رابطه‎ای" است که با استفاده از فن پیمایش انجام شد. جامعه ی آماری این پژوهش کشاورزان جنوب حوزه‎ی آبریز دریاچه ی ارومیه (N=۲۳۷۵۰) بودند که تعداد ۳۷۸ نفر آن ها با بهره‎گیری از جدول کرجسی و مورگان و روش نمونه‎گیری تصادفی طبقه ای با انتساب متناسب انتخاب شدند.ابزار پژوهش، پرسشنامه ای بود که روایی آن توسط تعدادی از متخصصان ترویج و آموزش کشاورزی مورد تایید قرار گرفت و پایایی دسته گویه‎های آن هم با استفاده از یک مطالعه‎ی راهنما و آزمون آلفای کرونباخ، محقق گردید (۰/۹۴≥ ≥۰/۷۰). نتایج آزمون تحلیل واریانس یک طرفه نشان داد که میان سه گروه کشاورزان با نگرشه ای ارزشی زیست کره، نوع دوستانه و خودخواهانه از لحاظ رفتار مشارکت در حفاظت منابع آب سطحی، تفاوت معنی داری وجود دارد و افراد با نگرش‎های زیست‎کره و خودخواهانه به ترتیب دارای بیشترین و کمترین میانگین رفتار مشارکتی بودند. همچنین نتایج تحلیل علی حاکی از آن بود که هنجارهای مشارکتی دارای بیشترین اثر بر رفتار مشارکتی هستند (۵۸۳/۰ = β).

رفتار مشارکتی, بوم‎شناسی انسانی, منابع آب سطحی, دریاچه ارومیه, کشاورزان