علی داداش زاده - دانشجوی دوره دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری پژوهشگاه مهندسی بحران های طبیعی، اصفهان
مسعود تقوایی - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری پژوهشگاه مهندسی بحران های طبیعی، اصفهان
اصغر ضرابی - استاد گروه جغرافیا و برنامه ریزی شهری پژوهشگاه مهندسی بحران های طبیعی، اصفهان

امروزه مدیریت بحران جزء جدایی ناپذیر برنامه ریزی شهری معاصر تلقی می شود و از جمله سناریوهای کارآمد برای ساماندهی وضعیت آسیب دیدگان «مکان یابی اسکان اضطراری» است. اسکان اضطراری مرحله ای است که طی آن فرایندهای اجتماعی توانمندسازی و بهبود نوع سکونتگاه ها پس از بحران صورت می گیرد. از نظر اجتماعی مسکن اضطراری به معنای نجات آوارگان، کمک به مصدومان و شروع فعالیت های روزانه پس از بحران است. در این نوع اسکان، فرایندهای اجتماعی توانمندسازی و بهبود نوع سکونتگاه ها پس از بحران انجام می گیرد. پژوهش حاضر با هدف «ارزیابی عوامل موثر بر مکان یابی اسکان اضطراری مطالعه موردی شهر ارومیه» است. رویکرد حاکم بر این پژوهش توصیفی- تحلیلی و نوع تحقیق اسنادی و پیمایشی است. براساس داده های مستخرج از طرح جامع شهر ارومیه، ابتدا شبکه های دسترسی، عامل طبیعی، مدیریت، امنیت و فاکتور عملکردی به صورت پیمایشی روی نقشه مشخص شد. سپس از کارشناسان مسائل شهری خواسته شد براساس مقایسات زوجی اولویت هایی را مشخص سازند. نتایج تحقیق نشان می دهد عامل طبیعی با میانگین وزنی ۱۰۲/۰ رتبه اول، عامل دسترسی با میانگین وزنی ۰۸۷/۰ رتبه دوم، عامل مدیریت با میانگین وزنی ۰۷۵/۰ رتبه سوم، عامل امنیت با میانگین وزنی ۰۶۸/۰ رتبه چهارم و درنهایت عامل عملکردی با میانگین وزنی ۰۶۱/۰ رتبه پنجم را دارد. در واقع فاکتورهای موثر بر مکان یابی اسکان اضطراری سهم متفاوتی در تحقق آن دارند که نیازمند توجه جدی مدیران و تصمیم سازان شهری است.

اسکان اضطراری, بحران های شهری, بلایای طبیعی, شهر ارومیه, GIS