مهدی پورطاهری - دانشیار گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس و عضو قطب برنامه ریزی روستایی
عبدالرضا رکن الدین افتخاری - استاد گروه جغرافیا، دانشگاه تربیت مدرس و عضو قطب برنامه ریزی روستایی
نسرین کاظمی - دانشجوی دکتری جغرافیا، دانشگاه تهران

خشکسالی، بر طیف گسترده ای از اقلیم ها و اکوسیستم ها تاثیر می گذارد. شعاع تاثیر این پدیده، در مناطق روستایی بیش از سایر نقاط است؛ زیرا اقتصاد روستایی، اتکای شایان­توجهی به فعالیت های کشاورزی دارد. شرایط اقلیمی، تا حد زیادی بر تولید محصول اثر گذاشته است، اما همزمان کیفیت و کمیت آب، نهادها، شرایط اقتصادی و اجتماعی در ایجاد فرصت یا برعکس، استرس برای مردم محلی و امرارمعاش عمل می کنند. از نظر مردم محلی، خشکسالی هر فصل، بارش اندک نسبت به تقاضای آب است که سبب برداشت محصول ضعیف یا در کل، ناکامی کشت و ایجاد مشکل در دامداری به­دلیل کمبود تغذیه و بارندگی اندک می­شود. پژوهش حاضر با هدف پهنه بندی دهستان مورد مطالعه، برای نشان­دادن سطح و درجه آسیب پذیری ناشی از خشکسالی از دیدگاه کشاورزان صورت گرفته است؛ بنابراین، ده روستا به عنوان نمونه انتخاب شدند و با تکمیل ۳۰۰ پرسشنامه، سطح و درجه آسیب پذیری ناشی از خشکسالی، با استفاده از متغیرهای مربوط سنجیده شد. روستاهای نمونه، براساس داده های برداشت شده و با استفاده از تحلیل واریانس، در محیط نرم افزار SPSS رتبه بندی و درنهایت، با استفاده از روش میان­یابی در نرم افزار GIS، دهستان مورد مطالعه از نظر سطح و درجه آسیب پذیری پهنه بندی شد. نتایج نشان می دهد روستاهای مورد مطالعه، از نظر سطح و درجه آسیب پذیری، تفاوت شایان­ملاحظه ای با یکدیگر دارند. درنهایت، تمامی روستاهای این دهستان، در پنج طیف، از بسیار کم تا بسیار زیاد طبقه بندی شدند تا روستاهای دارای ریسک بالاتر، از نظر آسیب پذیری شناسایی شوند.

آسیب پذیری, پهنه بندی, خشکسالی, دهستان سولدوز, کشاورزان