فاطمه دافعیان - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد خوراسگان، اصفهان، ایران.
نصراله شاملی - استاد گروه عربی، دانشکده زبان های خارجی، دانشگاه اصفهان، اصفهان، ایران.

هدف از این تحقیق، بررسی شباهت ها و تفاوت های بخشش (بخشودن، بخشایش) از دیدگاه نهج البلاغه و روانشناسی میباشد که به روش کتابخانه ای و روش توصیفی-تحلیلی، انجام گرفته است. بخشش به عنوان یکی از دغدغه های انسان، در مکاتب مختلف روانشناسی و در قرآن و کلام ائمه اطهار و اندیشمندان علوم انسانی مطرح بوده است و هر کدام از این نظریه ها به فراخور منابع معرفتی خویش از زاویه ای به این مسئله پرداخته اند، اما در تعریف مفهومی، کیفیت و چگونگی دستیابی به آن، همیشه محل تضارب آرای مختلف دیده شده است. نتایج نشان می دهد که کلمه عفو، به معنای »نگرفتن انتقام در برابر خطای دیگران توسط شخص قادری که حق انتقام گرفتن را دارد «، نزدیکترین معنا با کلمه بخشش را دارد. هر دو دیدگاه بر تاثیر عفو در ایجاد صلح، افزایش بهزیستی روانی، رضایت از زندگی و کاهش هیجان های منفی، تاکید دارند. اما در نهج البلاغه، علاوه بر بیان تاثیر بخشش در روابط بین فردی و جنبه های روانی افراد، عفو کردن را مشروط به شرایطی دانسته و جایگاه ها و آثار مختلفی را برای آن متصور میشود. همچنین با جهت گیری اخروی، بیشترین انگیزه انجام بخشش را در معتقدان به خود ایجاد میکند.

امام علی(ع)، بخشش، روانشناسی، نهج البلاغه.