الهام سادات جنانی - استادیار، دانشکده روانشناسی دانشگاه آزاد اسلامی واحد شمال، تهران
فاطمه عبدی - کارشناسی ارشد روانشناسی عمومی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد شمال، تهران

پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی آموزش مدیریت استرس مبتنی بر تکنیک هایذهن آگاهی بر رابطه مادر – کودک و مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی انجام شد.روش پژوهش نیمه آزمایشی باطرح پیش آزمون – پس آزمون و گروه کنترل بود. نمونه ایبه حجم ۲۰ نفر (۱۰ نفر گروه آزمایش و ۱۰ نفر گروه کنترل) به روش نمونه گیری دردسترس از بین همه مادران کودکان مراجعه کننده به پیش دبستانی مکتب امام حسنمجتبی (ع) شهر تهران در سال تحصیلی ۱۳۹۶ - ۱۳۹۷ انتخاب شدند. برای جمع آوریداده ها از پرسشنامه مشکلات رفتاری کودکان پیش دبستانی ویژه والدین (شهیم و یوسفی،۱۳۷۸) و پرسشنامه رابطه مادر – کودک (ام راس، ۱۹۶۱)، استفاده شد. افراد گروه آزمایش،مداخله مدیریت استرس مبتنی بر تکنیک های ذهن آگاهی را در ۸ جلسه ۱۲۰ دقیقه ای(هر هفته یک جلسه) به صورت گروهی دریافت کردند؛ گروه کنترل در لیست انتظار قرارگرفت. جهت تحلیل داده ها از آزمون تحلیل کوواریانس چندمتغیره، استفاده شد. یافته هایحاصل از پژوهش نشان داد که با کنترل اثر پیش آزمون، بین میانگین نمرات پس آزمونافراد گروه آزمایش و کنترل در متغیر رابطه مادر– کودک، تفاوت معناداری وجود داشت(P<۰/۰۰۱)؛ اما در متغیر مشکلات رفتاری، تفاوت معناداری مشاهده نشد (P>۰/۰۰۱).با توجه به نتایج پژوهش میتوان گفت که آموزش مدیریت استرس مبتنی بر تکنیک هایذهن آگاهی بر بهبود رابطه مادر – کودک کودکان پیش دبستانی، اثربخش بود.

مدیریت استرس، ذهن آگاهی، رابطه مادر- کودک، مشکلات رفتاری، کودکان