نگین کشاورز آلاله گورابی - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران .
تورج علیزاده اره جان - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقتصاد کشاورزی، گروه اقتصاد کشاورزی، دانشکده اقتصاد و توسعه کشاورزی دانشگاه تهران .

هدف از انجام این تحقیق، بررسی تغییرات محصولات استراتژیک زراعی شامل گروه غلات (گندم، جو، شلتوک و ذرت دانه ای)، دانه ها روغنی (کلزا و سویا)، نیشکر، پیاز، سیب زمینی و ذرت علوف های از نظر سطح زیر کشت، تولید و عملکرد قبل و بعد از تشدید تحریم ها با استفاده از آزمون های آماری و همچنین محاسبه مزیت های فیزیکی نسبی در طی دوره ای ۱۳۹۶-۱۳۸۵ بوده است. استان های قطب تولید این محصولات که تغییرات معنی داری داشته اند به این شرح بوده اند: گندم فقط در استان فارس از نظر سطح زیر کشت و تولید، ذرت دانه ای در استان هایکرمانشاه از نظر سطح زیر کشت، عملکرد و تولید، فارس از نظر سطح زیر کشت و تولید، جو در استان های خراسان رضوی از نظر تولید و لرستاناز نظر عملکرد، شلتوک در استان های گیلان از نظر تولید و مازندران از نظر تولید و عملکرد، کلزا فقط در استان مازندران از نظر تولید و سطحزیر کشت، سویا در استان های اردبیل از نظر سطح زیر کشت و تولید و در مازندران از نظر تولید، سطح زیر کشت و عملکرد، سیب زمینی دراستان های اصفهان و فارس از نظر عملکرد و در آذربایجان شرقی از نظر تولید و عملکرد، پیاز در استان های اصفهان، فارس، زنجان از نظر عملکردو در جنوب استان کرمان از نظر سطح زیر کشت تفاوت معنی داری داشته اند. و با توجه به مشکلاتی که در سال های اخیر در زمینه تامین وواردات غذای دام که سبب افزایش قیمت فرآورده های دامی شده است، نتایج ذرت علوفه ای حاکی از آن است که استان های خوزستان از نظرعملکرد، تهران از نظر تولید و فارس از نظر سطح زیر کشت و تولید طی این سال ها تفاوت معنی داری وجود داشته اند. با توجه به این نتایج، برایکاهش این آثار مخرب بر بخش کشاورزی باید اقداماتی نظیر، لغو ممنوعیت های صادراتی، تسهیل و تخصیص ارز مورد نیاز واردات مورد نیاز،پایداری سیاست های ارزی، مدیریت دقیق منابع و هدایت به بخش های اولویت دار، حمایت از بخش خصوصی جهت تولید کود، سموم و تکنولوژیهای جدید و سرمایه گذاری به منظور بهره بری از فناوری های جدید صورت گیرد. با توجه به نتایج مربوط به مزیت های نسبی، به منظور افزایش کارایی در استان های که فاقد مزیت بودند پیشنهاد می شود تا با استفاده از تکنولوژی های تولیدی برتر مزیت کارایی را در این استان افزایش داد.به منظور افزایش سطح زیر کشت و افزایش تمایل کشاورزان به کشت این محصولات در استان های که دارای مزیت مقیاس نیستند، باید عملکرداین محصولات در واحد سطح افزایش یابد، در این زمینه بالا بردن سطح آگاهی کشاورزان از طریق آموزش مسائل فنی مراحل کاشت، داشت وبرداشت ضروری به نظر می رسد. همچنین یکی از عناصر مهم در ایجاد و یا افزایش مزیت نسبی کاهش هزینه های تولید می باشد .

محصولات استراتژیک، شاخص های مزیت نسبی، آزمون های آماری